Gołkowic Szymon (zm. 1667), profesor języka hebrajskiego w Akad. Krak., kanonik wiślicki. Ur. w Kucharach nad Nidą pod Wiślicą, jako syn Walentego, w rodzinie mieszczańskiej, kilku bowiem członków jego rodziny spotykamy współcześnie w magistracie wiślickim. Nazwisko (przydomek?) Lasoń, które mu przyznaje Wisłocki, nie znajduje potwierdzenia w źródłach. Po naukach początkowych, prawdopodobnie w rodzinnej Wiślicy, rozpoczął G. w półr. letnim 1610 r. studia w Akad. Krak. pod kierunkiem Marcina Wadowity. Promocję bakałarską uzyskał w r. 1613, magisterium sztuk w r. 1615. W tym też roku zaczął wykłady na Wydziale Filozoficznym, najpierw jako extraneus, od r. 1619 jako pełnoprawny członek fakultetu, sprawując nadto jakiś czas w r. 1631 obowiązki seniora Bursy Jagiellońskiej. W hierarchii uniwersyteckiej osiągnął godność kolegi mniejszego w r. 1627, większego w r. 1636, a ponadto w tym czasie czterokrotnie w l. 1627, 1631, 1635 i 1639 piastował godność dziekana wydziału. Od r. 1637 wykładał jako profesor hebraistyki obok lekcji arystotelesowskich gramatykę tego języka i traktat o akcentach. Równocześnie z powołaniem do Kolegium Większego został G. profesorem królewskim (professor regius), a jego karierę uniwersytecką uwieńczył wybór na prepozyta tegoż Kolegium w r. 1639. Pierwszym beneficjum kościelnym, jakie otrzymał z prezenty Uniwersytetu, była prebenda Św. Piotra i Pawła na Garbarach w Krakowie, przyznana mu w r. 1636. Zrezygnował z niej jednak po kilku latach, porzuciwszy w r. 1643 z nieznanych przyczyn (prawdopodobnie wskutek złego stanu zdrowia) karierę naukową i przeniósł się na probostwo w Przemękowie, które objął z prezenty Akademii w r. 1644 po śmierci Wojciecha Gniatkowica. Później uzyskał kanonię (kaznodziejską) w kolegiacie wiślickiej, gdzie spędził resztę życia aż do śmierci po 12 XI 1667 r. Pozostawił testament, w którym mimo rozstania z Akademią dał wyraz głębokiego do niej przywiązania, wyznaczając legaty dla kolegiów uniwersyteckich, Bursy Jagiellońskiej, szpitala Św. Marcina i i. Przy kolegiacie w Wiślicy stworzył nadto wieczystą fundację 1000 złp na kształcenie miejscowej młodzieży w naukach wyzwolonych i rzemiośle. G. posiadał cenny księgozbiór, rozdzielony w testamencie między bibliotekę kolegiacką w Wiślicy a Bursę Ubogich. Obdarzony dużym talentem naukowym i biegłością w języku hebrajskim nie ujawnił G. niestety swych możliwości twórczych z tej dziedziny, ograniczając się do publikacji dwóch rozprawek z zakresu filozofii arystotelesowskiej: De ratione et essentia temporis (1623) i De cognitione intellectus (1631). Przedwczesne zerwanie z Uniwersytetem uniemożliwiło mu w warunkach regresu naukowego XVII-wiecznej Polski odnowienie dawnych tradycji hebraistycznych w Akad. Krak. z poprzedniego stulecia.
Estreicher; Wisłocki Wł., Incunabula typographica Bibl. Univ. Jag. Cracoviensis, Kr. 1900 s. 201–2; – Wiśniewski J., Historyczny opis kościołów, miast, zabytków, pamiątek w Pińczowskiem, Skalbmierskiem i Wiślickiem, Mariówka 1927 s. 456; – Album stud. Univ. Crac., IV 18; Statuta nec non liber promotionum; – B. Jag.: rkp. 220; Arch. UJ: rkp. nr 58, nr 64 s. 107, 121, nr 19 s. 158–59, nr 36 s. 108–113 (testament G-a); B. Jag.: rkp. 5359 nlb.
Leszek Hajdukiewicz