Nartowski Tadeusz (1892–1971), malarz. Ur. 5 VIII w Zarębach Kościelnych (Łomżyńskie), był synem Józefa i Wandy ze Smoleńskich. Od dziesiątego roku życia mieszkał w Warszawie, gdzie ukończył szkołę średnią i Szkołę Rysunkową Feliksa Słupskiego oraz studiował w Szkole Sztuk Pięknych (zapis w r. 1904/5), m. in. u Kazimierza Stabrowskiego, Ferdynanda Ruszczyca i Konrada Krzyżanowskiego. W l. 1917–19 kształcił się w malarstwie akwarelowym pod kierunkiem Juliana Fałata, Aleksandra Augustynowicza i Leona Wyczółkowskiego. W l. 1921–5 był profesorem w Szkole Sztuk Pięknych im. Wojciecha Gersona w Warszawie. Podróżował do Włoch (1924–5), Francji (1929), Niemiec (1932), Anglii, Hiszpanii, Jugosławii, Węgier (1934), Maroka, a także po Polsce, malując akwarelą krajobrazy, zabytkową architekturę i wnętrza pałaców i dworów, np. w Korcu i Łańcucie Potockich, Krasiczynie Sapiehów, Wilanowie Branickich, Gołuchowie Czartoryskich, Ołyce, Mankiewiczach i Balicach Radziwiłłów, oraz rezydencje warszawskie. W młodości (do r. 1925) uprawiał portretowe malarstwo miniaturowe; kilka miniatur wystawił już w r. 1912 w Tow. Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie (TZSP). Przede wszystkim jednak motywy architektoniczne, martwe natury, pejzaże marynistyczne, kwiaty i portrety były tematami akwarel, w których N. się specjalizował i namalował ich ponad 3 500. Był biegłym akwarelistą, posiadając dużą umiejętność techniczną; z obrazów malowanych z natury wykonywał repliki i warianty w pracowni. Realistyczne obrazy N-ego mają wartość dokumentalną.
Mieszkając w Warszawie, tu przede wszystkim wystawiał N. swoje prace: w TZSP w l. 1912, 1914, 1916 i od r. 1924 do r. 1939 co roku, przy czym kilkakrotnie pokazywał indywidualne kolekcje akwarel (1924–7, 1929–31, 1933–9) oraz z grupą «Zespół» (1925), ze Stowarzyszeniem Akwarelistów (1928, 1937, 1939) i stowarzyszeniem artystów malarzy «Pro arte» (1928); w Salonie Sztuki i Antykwami Abe Gutnajera (1924); w Resursie Obywatelskiej (1927); w Salonie Sztuki Czesława Garlińskiego (1937/8). Był członkiem Komitetu TZSP od r. 1934. Ponadto wystawiał: w Tow. Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie (TPSP) w l. 1936–9 i 1945, w Lublinie (1925), Sopocie (1928), Bydgoszczy (1931, 1936), Gdyni (1937). W r. 1935 miał wystawę w Berlinie. N. otrzymał nagrody „Kuriera Warszawskiego” w r. 1926 i 1929, medal brązowy i medal srebrny TZSP w r. 1927 i 1933. Po powstaniu warszawskim 1944 r. został wywieziony wraz z żoną do wsi Wola Batorska pod Krakowem, skąd w kwietniu 1945 przeniósł się do Krakowa, z kolei w r. 1946 do Wrocławia i w r. 1947 osiedlił się na stałe w Szczecinie. Po drugiej wojnie światowej brał udział w wystawach okręgowych Związku Polskich Artystów Plastyków (ZPAP) w Szczecinie w l. 1950–6, I i II Festiwalu Polskiego Malarstwa Współczesnego w l. 1962 i 1964, Wystawie XX-lecia PRL w twórczości plastycznej 1945–1965 oraz z grupą «Zachęta», której był członkiem, w ogólnopolskich wystawach w Warszawie w l. 1960, 1962, 1964, 1969 i w Moskwie w r. 1963. W r. 1956 otrzymał nagrodę miasta Szczecina.
Po kilkanaście swych prac N. podarował Muzeum Narodowemu w Warszawie (1957 i 1963) i Muzeum Pomorza Zachodniego w Szczecinie (1960) oraz innym instytucjom państwowym. W r. 1973 wdowa po artyście przekazała 58 akwarel do zbiorów TPSP w Krakowie, które urządziło w r. 1974 ich wystawę (motywy z Włoch i Bałkanów).
N. zmarł w Szczecinie 6 XII 1971. Z małżeństwa (zawartego w r. 1914) z Reginą z Łukaszewiczów miał córkę Teresę (zm. 1945).
Autoportrety akwarelowe w posiadaniu rodziny w Szczecinie; Fot. w: TPSP Tadeusz Nartowski 1892–1971. Wystawa akwarel, Kr. 1974 lipiec; – Pol. Bibliogr. Sztuki; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?, (fot.); Katalogi wystaw TPSP: 1936 luty, lipiec, sierpień, 1937 sierpień, październik, 1938 luty–marzec, 1939 luty–marzec, 1945 grudzień, 1946 styczeń; Salon Sztuki Czesława Garlińskiego, W. 1937 grudzień – 1938 styczeń; Salon Sztuki i Antykwarnia Abe Gutnajera, Katalog dzieł Malarstwa Polskiego, W. 1924; Wiercińska, Katalog prac TZSP; Wystawa malarstwa, rzeźby i grafiki. Komitet Przyjaciół Sztuki Polskiej w W. Resursa Obywatelska, W. 1937; – Piwocki, Hist. Akad. Sztuk Pięknych w W.; Pol. życie artyst. w l. 1915–39; TZSP w Warszawie, LXXV, W. 1936; Wiercińska, Tow. Zachęty; – Sprawozdania TZSP za l. 1924–1938; – „Bluszcz” 1939 s. 479; „Kur. Szczeciński” 1952 nr z 23–24 XI, 1954 nr z 28 X; „Kur. Warsz.” 1925 nr z 1 IX, 1926 nr z 29 VIII, 1931 nr z 12 XI.
Ignacy Trybowski