Prądzyński Teodor (1877–1937), prawnik, działacz społeczno-gospodarczy. Ur. 7 IV w Siemianowie (pow. Gniezno), był synem Adama i Marii z Lossowów, młodszym bratem Tadeusza (zob.) i Witolda (zob.).
W l. 1893–5 P. uczył się w progimnazjum w Trzemesznie, a potem w gimnazjum w Wągrowcu, gdzie w r. 1898 uzyskał świadectwo dojrzałości. Następnie studiował prawo przez trzy semestry w Berlinie, a od listopada 1899 do listopada 1901 we Wrocławiu. Po studiach osiadł w Inowrocławiu, gdzie praktykował jako adwokat. Z wybuchem pierwszej wojny światowej P. powołany jako porucznik rezerwy do armii niemieckiej walczył na froncie wschodnim. Prawdopodobnie w końcu 1915 r. lub w początku 1916 r. został mianowany z ramienia generała-gubernatora H. Beselera komisarycznym burmistrzem Kalisza. Przystąpił wówczas do odbudowy spalonego i zbombardowanego w sierpniu 1914 przez Niemców centrum miasta i w ciągu swego urzędowania jako burmistrz, trwającego prawdopodobnie do 11 XI 1918 (tego bowiem dnia został obrany burmistrzem Bronisław Bukowiński) podniósł z upadku wojennego miasto pod względem gospodarczym i finansowym; popierał też rozwój polskiego życia kulturalnego, m. in. zezwolił na wznowienie (w listopadzie 1916) „Gazety Kaliskiej”. Zaskarbił sobie przychylność kaliszan, którzy w kilka lat po wojnie zwrócili się do niego z prośbą o powtórne przyjęcie prezydentury miasta.
Podczas powstania wielkopolskiego 1918/19 r. P. był dowódcą gnieźnieńskiego batalionu zapasowego piechoty i od pierwszych dni brał udział w walkach powstańczych na froncie północnym Wielkopolski. Po zakończeniu walk powstańczych i opuszczeniu szeregów wojskowych w połowie lutego 1919 (w rezerwie P. miał stopień majora ze starszeństwem od 1 VI 1919) przeniósł się do Poznania, gdzie został radcą krajowym i pierwszym polskim wicestarostą krajowym. Po objęciu Górnego Śląska przez władze polskie w czerwcu 1922 P. otrzymał zadanie zorganizowania prokuratury w posiadającym rozległą autonomię woj. śląskim i od drugiej połowy sierpnia t. r. pełnił funkcję pierwszego polskiego prokuratora Sądu Apelacyjnego w Katowicach. W połowie września 1923 powrócił do Poznania i w r. 1924 został powołany na stanowisko naczelnego dyrektora zarządu «Vesty» Tow. Wzajemnych Ubezpieczeń od Ognia i Gradobicia, powstałego w r. 1920, największego w kraju i pozostającego wyłącznie w polskich rękach, prywatnego tow. ubezpieczeniowego służącego przede wszystkim rolnikom i mającego swoje oddziały w siedmiu miastach Polski z centralą w Poznaniu. P. zasłużył się w dziele rozwoju i upowszechniania ubezpieczeń na terenie kraju, a szczególnie w wielkopolskim środowisku wiejskim, zawierając również umowy zbiorowe z organizacjami poznańskich i pomorskich Kółek Rolniczych, z Wielkopolskim Związkiem Ziemian itp. P. dążył stale do oszczędności w administrowaniu poprzez centralizację i pomniejszanie nadmiernie rozbudowanego składu zarządu. Po utworzeniu (w ramach realizowania centralizacji) w r. 1930 tzw. Poznańskiego Koncernu Tow. Ubezpieczeniowych, do którego weszły: «Vesta» – Bank Wzajemnych Ubezpieczeń w Poznaniu, «Vesta» – Tow. Wzajemnych Ubezpieczeń od Ognia i Gradobicia oraz Poznańsko-Warszawskie Tow. Ubezpieczeń Spółka Akcyjna, każda z tych instytucji działała jako oddzielna jednostka prawna w zakresie uprawianych przez siebie działów ubezpieczeń. P. pozostał do końca życia naczelnym dyrektorem Tow. «Vesta» (w którym mimo ogólnego kryzysu gospodarczego, występującego wyraźnie od r. 1929, roczny zbiór składek w r. 1935 wyniósł 4 000 000 zł). W l. 1925–31 figurował na liście adwokatów poznańskiego Okręgu Izby Adwokackiej. P. wchodził też do zarządu Poznańskiego Koncernu Tow. Ubezpieczeniowych. W l. 1924–31 był członkiem pierwszego zarządu Tow. Reasekuracyjnego «Warta» i członkiem Państwowej Rady Ubezpieczeniowej, tudzież Tow. Przemysłowego w Poznaniu. Przemęczony, po powrocie z kilkudniowej podróży służbowej do stolicy, zmarł nagle na zawał serca 30 I 1937 w Poznaniu. Pochowany został w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Św. Piotra w Gnieźnie.
P. rodziny nie założył.
Uruski; Rocznik oficerski, W. 1924; – Dzieje Kalisza. Praca zbiorowa pod red. W. Rusińskiego, P. 1977; Wrotkowski H., Społeczeństwo Kalisza w latach pierwszej wojny światowej i dniach wyzwolenia, „Roczn. Kaliski” T. 3: 1970 s. 165–215; Zakrzewski Z., Przechadzki po Poznaniu lat międzywojennych, W.–P. 1974 s. 127–8; – XXV Jahresbericht des Königl. Gymnasiums in Wongrowitz über das Schuljahr 1896/7, s. 34; toż XXVI Jahresbericht… 1897–8, s. 24; XXX Jahresbericht über das Königliche Progymnasium zu Tremessen für die Zeit von Ostern 1895 bis Ostern 1896, s. 18; Rocznik Informacyjny o Spółkach Akcyjnych w Polsce, W. 1929 nr 1480–1; toż, W. 1930 nr 1457–8; Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu, W. 1932 nr 323; toż, W. 1934 nr 821–2; toż, W. 1936 nr 1036–7; Sprawozdanie Wydziału Izby Adwokackiej w Poznaniu za r. 1928; toż za r. 1929, 1930, 1931; Sprawozdanie z czynności „Vesty” Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń od Ognia i Gradobicia w Poznaniu, 1924 nr 5 – 1932 nr 13; „Vesta” Bank Wzajemnych Ubezpieczeń w Poznaniu, Sprawozdanie 63 z czynności za rok 1936, P. 1937 s. 2; – „Dzien. Kujawski” R. 45: 1937 nr 27 s. 7; „Dzien. Pozn.” 1926 nr 273 s. 6, 1937 nr 25 s. 11–12, nr 26 s. 13–14; „Kupiec – Świat Kupiecki” 1937 nr 13 s. 316; „Kur. Pozn.” 1936 nr 503 s. 5, 1937 nr 49 s. 7, 24, nr 51 s. 13–15, nr 55 s. 4 (fot.); „Orędownik” 1937 nr 25/6 s. 7; „Powstaniec Wpol.” 1937 nr 3 s. 6; – Arch. Państw. w P.: Akta zespołu „Vesta” Tow. Wzajemnych Ubezpieczeń od Ognia i Gradobicia w P. 1920–1931, Starostwo Krajowe w P. sygn. 101, 102, Karta meldunkowa P-ego; Arch. Uniw. Wrocł.: Allgemeines Studenten-Register Juristische Fakultät Abgegangene Studenten 1901, sygn. 274; – Informacje Zbigniewa Zakrzewskiego z Poznania.
Andrzej Dzięczkowski