INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Teofil Schiller  

 
 
1819-02-26 - 1861-08-05
Biogram został opublikowany w 1994 r. w XXXV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Schiller (Schüller, Szyller) Teofil (1819–1861 ), architekt, budowniczy. Ur. 26 II w Warszawie, był wnukiem Franciszka, rajcy warszawskiego, uczestnika powstania kościuszkowskiego, synem Jana, restauratora, i Julianny z domu Goebel.

W r. 1837 S. ukończył z wyróżnieniem ośmioklasowe gimnazjum gubernialne w Warszawie. Z poparciem wuja, budowniczego Artura Goebla (zob.), został przyjęty na trzyletnią praktykę do architekta i radcy budowniczego Henryka Marconiego. Pracował przy realizacji różnych projektów Marconiego. Nadzorując budowę pałacu w Nasielsku, uległ wypadkowi; przy upadku z rusztowania doznał złamania kości twarzy, które, źle zrośnięte, dokuczały mu przez całe życie. Dzięki dobremu przyjęciu jego rysunków i protekcji swego drugiego wuja, sekretarza zarządu kolei Wilhelma Goebla, objął S. posadę młodszego inżyniera służby konstrukcyjnej w Dyrekcji Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. Na tym stanowisku w l. 1845–7 nadzorował (wedle projektu Marconiego) budowę dworca w Warszawie. Sam zaprojektował i wzniósł dworce w Grodzisku (1846) i Częstochowie (rozbudowany potem przez C. Domaniewskiego i J. Kamińskiego). W r. 1847 wygrał konkurs na projekt dworca w Modrzejowie (obecnie Maczki, pow. będziński), który realizował przez następne dwa lata. Dn. 1 I 1850 został mianowany p.o. młodszym kontrolerem, a 31 I 1851 p.o. młodszym buchalterem w Najwyższej Izbie Obrachunkowej Król. Pol. W r. 1851 został oddelegowany na dwa lata do budowy Instytutu Szlacheckiego przy ul. Wiejskiej (obecnie wchłonięty przez główny gmach sejmu). W tym czasie zaprojektował i wzniósł willę przy ul. Wiejskiej 9 dla płka Kazimierza Małachowskiego (później własność Augusta Zamoyskiego), a także domy przy ul. Czystej (Ossolińskich) 4 i 6 (obydwa zburzone w czasie drugiej wojny światowej) oraz dom własny przy ul. Krochmalnej 10. Od r. 1854 kierował budową fontanny i wodozbioru w Ogrodzie Saskim, wg projektu Marconiego. W r. 1858 na własną prośbę został uwolniony od obowiązków; powoływany jednak bywał na sędziego, w konkursach architektonicznych. W l. 1858/59 i 1859/60 wykładał architekturę w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. Zrezygnował jednak z pracy ze względu na pogarszający się stan zdrowia. Na podstawie nielicznych rysunków zachowanych w zbiorach rodzinnych oraz ikonografii można stwierdzić, że S. był reprezentantem modnego w poł. XIX w. «malowniczego nurtu renesansu».

S. zgromadził obszerną bibliotekę specjalistyczną (rozbudowaną następnie przez syna Stefana, która obecnie znajduje się w B. Wydz. Architektury Politechn. Warsz.). Zmarł 5 VIII 1861 w Warszawie, pochowany został na cmentarzu Powązkowskim.

W małżeństwie z Izabelą z Zachowskich (1833–1898) miał S. czworo dzieci: Stanisława, Stefana, używającego nazwiska Szyller (1857–1933), architekta, Tadeusza (ur. 1859) i Amelię (ur. 1860), zamężną Jopkiewiczową.

Stanisław, używający spolszczonego nazwiska Szyller (ur. 18 XI 1855 w Warszawie), został w r. 1881 wyświęcony na księdza, następnie wstąpił do Zgromadzenia Księży Zmartwychwstańców (1882). Przeszedł na obrządek greckokatolicki, w r. 1883 został wysłany przez o. Piotra Semenenkę do Bułgarii, gdzie pracował jako misjonarz. Zmarł 29 III 1905 w Adrianopolu.

 

Fot. w zbiorach rodzinnych; – Pol. Bibliogr. Sztuki; Łoza, Architekci (pod Schüller); PSB (Marconi Henryk); – Iwicki J., Charyzmat Zmartwychwstańców. Historia Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego 1836–1886, Kat. 1990 I (dotyczy syna S-a Stanisława); Jakimowicz–Ryszkiewicz, Szkoła Sztuk Pięknych; – Roczn. Urzędowy Król. Pol. 1851–58; – „Gaz. Rządowa Król. Pol.” 1850 nr 25, 1858 nr 170, 284; „Kur. Warsz.” 1845 nr 267, 1851 nr 216, 1861 nr 186; „Pam. Sztuk Pięknych…”, pod kier. Bolesława Podczaszyńskiego, W. 1854 s. 122, 149–50; – Pamiętnik o życiu Teofila Schüllera spisany przez Juliannę Schüller, rkp. w zbiorach rodzinnych, odpis w zbiorach autora życiorysu.

Robert M. Kunkel

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Wojciech Gerson

1831-07-01 - 1901-02-25
malarz
 

Andrzej Tomasz Towiański

1799-01-01 - 1878-05-13
filozof
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.