Rodziszewski Tymoteusz (1812–1893), pedagog, pisarz dla dzieci. Ur. 1 XI we wsi Zakanale koło Konstantynowa (Siedleckie), był synem ziemianina Joachima i Zofii z Gębarzewskich.
Wykształcenie początkowe odebrał R. w domu, następnie w szkole powiatowej w Białej (razem z Józefem Ignacym Kraszewskim) oraz w szkole wojewódzkiej w Siedlcach. Uzyskawszy patent pedagogiczny już w r. 1833 podjął pracę w charakterze prywatnego nauczyciela, a w r. 1835 przeszedł do szkół rządowych. W latach 1847–73 pracował jako kierownik pedagogiczny oraz nauczyciel w Instytucie Moralnej Poprawy Dzieci w Warszawie. Po przejściu na emeryturę, jako doświadczony pedagog, został powołany na stanowisko nauczyciela w zakładzie sierot przy ul. Freta. Z zamiłowań pedagogicznych R-ego wyrosła jego twórczość dla dzieci uprawiana przez całe życie, równolegle z zawodem nauczycielskim. Pisał bajki, powiastki, drobne wiersze i opowiadania humorystyczne, w których okazywał dobrą znajomość psychologii małych czytelników, toteż mimo niewysokiego poziomu literackiego znajdowały u nich powodzenie a także uznanie krytyki. Niektóre tomiki były kilkakrotnie wznawiane jak np. pierwszy zbiór utworów R-ego Bajki i powiastki dla dzieci (W. 1840), Nowe bajki i powiastki dla dzieci, oryginalne (W. 1857) Celom dydaktyczno – umoralniającym służyły także inne zbiorki, np. Zagadki i nowe powiastki na upominek noworoczny dla dzieci (W. 1861), Zabawka moralna, Wierszyki w obrazkach napisane dla dzieci (W. 1871), czy też Zwierzęta w obrazkach z wierszykami (W. 1876). R. opracował także kilka zbiorków modlitw, m. in. Modlitewki dla dzieci, ułożone z dodatkami niektórych litanii i pieśni pobożnych zwykle używanych (W. 1859). Część wierszy opublikował w czasopismach, m. in. w „Przyjacielu Zwierząt”, a przede wszystkim w „Przyjacielu Dzieci”, w konkursie organizowanym w r. 1869 przez to czasopismo powiastka R-ego Celinka i młode drzewka uzyskała nagrodę. Próbował też pisać utwory dramatyczne: w rękopisie pozostawił komedię Wybór męża (1870). R. był związany wieloletnią pracą i przyjaźnią ze Stanisławem Jachowiczem, którego życiu i działalności poświęcił osobną publikację (Przyjaciel dzieci. Szczegóły z życia Stanisława Jachowicza, W. 1858). Uczestniczył też w „Wieńcu – piśmie zbiorowym ofiarowanym Jachowiczowi” (W. 1858). Zmarł w Warszawie 8 X 1893 i pochowany został na cmentarzu na Brudnie.
Synem jego był Ewaryst Rodziszewski, profesor Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie.
Estreicher w. XIX; Bibliogr. dramatu pol., II; Enc. Ogólna Wiedzy Ludzkiej, W. 1875 X; Enc. Org., XII; – Hertz P., Zbiór poetów polskich XIX w., W. 1961–75, Ks. 2, 6, 7; – „Kron. Wiad. Kraj. i Zagran.” 1857 nr 318 s. 5 (rec); „Ruch, Kalendarz encyklopedyczny” na r. 1889; – Nekrologi z r. 1893: „Ateneum” t. 4 s. 427–8, „Bibl. Warsz.” t. 4 s. 402–3, „Kur. Por.” nr 289 s. 4; „Kur. Warsz.” nr 285 s. 4 (Jul. J. [Henpen J.]), „Tyg. Ilustr.” nr 199 s. 270 (Jul. H. [Heppen J.], reprod. portretu); – IBL PAN: Kartoteka bibliograficzna (A. Bara).
Cecylia Gajkowska