Szarejko Wacław (1902–1980), inżynier budownictwa, profesor Politechniki Wrocławskiej.
Ur. 1 IX w Mitawie w Kurlandii, był synem Jana, urzędnika, i Anny ze Złotkowskich, bratem stryjecznym Romana (zob).
W r. 1908 rodzina S-i zamieszkała w Grodnie, gdzie w r. 1911 podjął S. naukę w gimnazjum. Kontynuował ją od r. 1915 w Jarosławiu nad Wołgą, dokąd wraz z rodzicami został ewakuowany po wybuchu pierwszej wojny światowej; wstąpił tam w r. 1916 do ruchu skautowego. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wrócił w r. 1918 do kraju i zamieszkał w Grajewie, gdzie ojciec został urzędnikiem starostwa. S. był założycielem pierwszej drużyny harcerskiej w Grajewie. Od r. 1919 kontynuował naukę w gimnazjum w Grodnie, którą przerwał w trakcie wojny polsko-sowieckiej; jako ochotnik wstąpił w r. 1920 do WP i walczył na odcinku Modlin– Chorzele. Zwolniony z wojska w listopadzie t.r., wrócił do gimnazjum i w r. 1923 zdał maturę. Od t.r. studiował na Wydz. Inżynierii Lądowej Politechn. Warsz.; działał wtedy w korporacji akademickiej «Welecja». Otrzymawszy w r. 1930 dyplom inżyniera budownictwa, podjął w r.n. pracę zawodową w budownictwie wojskowym IX Dowództwa Okręgu Korpusu w Brześciu Lit. W r. 1938 założył własne przedsiębiorstwo budowlane w Jaśle, które prowadził także podczas okupacji niemieckiej.
Po wojnie pracował S. od r. 1945 kolejno w Zrzeszeniu Przedsiębiorstw Budowlanych w Jeleniej Górze, we Wrocławskiej Dyrekcji Odbudowy (do r. 1948) i tamtejszych Zakładach Prefabrykatów Betonów (do r. 1951). Równocześnie od r. 1946 na Uniwersytecie i Politechnice we Wrocławiu był starszym asystentem, a od r. 1948 adiunktem w kierowanej przez Stanisława Mielnickiego Katedrze Budownictwa Ogólnego na Wydz. Budownictwa (od r. 1949 na Wydz. Architektury). Po usamodzielnieniu się w r. 1951 Politechn. Wrocł. był jako zastępca profesora organizatorem i kierownikiem utworzonej 9 XI t.r. Katedry Budownictwa Ogólnego na Wydz. Inżynierii Sanitarnej; w l. 1951–3 pełnił równocześnie funkcję dziekana tego Wydziału. Dn. 3 VI 1954 przemianowano katedrę S-i na Katedrę Budownictwa z Zakł. Budownictwa Ogólnego (w r. 1963 powrócono do pierwotnej nazwy) i przeniesiono ją na Wydz. Budownictwa Lądowego; dziekanem tego Wydziału był w r. akad. 1955/6. W r. 1958 otrzymał stopień docenta, a w r. 1964 został mianowany profesorem nadzwycz.
W kierowanej przez siebie Katedrze podjął S. ze współpracownikami badania z zakresu fizyki cieplnej i ochrony budowli; zorganizował laboratorium, które wyposażył w odpowiednią aparaturę, m.in. komorę klimatyzacyjną umożliwiającą badanie przenikania ciepła i wilgoci przez ściany budynków oraz zestaw urządzeń do pomiarów postępu korozji cementów i betonów. Prowadzone w Katedrze prace obejmowały m.in. analizy wpływu klimatu na obiekty budowlane, określanie kryteriów biofizycznych mikroklimatu pomieszczeń, badania przepływów ciepła i dźwięków w przegrodach budowlanych, kształtowanie elementów budowlanych pod względem cieplnym, wilgotnościowym i akustycznym oraz termowizyjną defektoskopię obiektów budowlanych, a także działania techniczne ograniczające zużycie energii (w tym termorenowację budynków). Wyniki badań S. prezentował sam lub ze współpracownikami na sesjach naukowych Wydz. Budownictwa Lądowego Politechn. Wrocł. (I w r. 1958 – III w r. 1968), a także na konferencjach naukowych Komitetu Nauki Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa oraz Komitetu Inżynierii Lądowej PAN (X w r. 1964 – XIII w r. 1967). Opublikował podręczniki Wielowarstwowe wiązania murarskie (W. 1953) oraz wspólnie z Jędrzejem Kuczyńskim i Stanisławem Próchniakiem trzyczęściowe Projektowanie prostych konstrukcji budowlanych (P. 1953). Był też autorem rozdziałów Elementy wykończenia budowli i Zabezpieczenie budowli w „Poradniku inżyniera i technika budowlanego” (W. 1961). Prace ogłaszał w „Zeszytach Naukowych Politechniki Wrocławskiej. Budownictwo”, m.in. Zawilgocenie stropodachów (1958 z. 5), Ochrona betonu w środowisku agresywnych wód gruntowych (1966 z. 33) oraz na łamach czasopism specjalistycznych: „Ochrona przed Korozją”, m.in. Uwagi o zabezpieczeniu budowli przed korozją (R. 3: 1960 nr 2), O niektórych wpływach na trwałość żelbetu (R. 4: 1961 nr 4), oraz „Inżynieria i Budownictwo”, m.in. Niektóre przyczyny korozji stali w żelbecie (R. 18: 1961 nr 10), Działanie gipsu na beton cementowy (R. 20: 1963 nr 11). Stworzył uznaną w kraju szkołę fizyki budowli i ich ochrony przed korozją. Był promotorem sześciu przewodów doktorskich, m.in. późniejszych profesorów Kuczyńskiego, Kazimierza Czarnowskiego i Janusza Wiśniewskiego. W r. 1965 otrzymał Nagrodę Indywidualną II st. z zakresu nauk technicznych Min. Szkolnictwa Wyższego za osiągnięcia w dziedzinie dydaktyczno-wychowawczej. W r. 1969 był laureatem Nagrody im. Wacława Żenczykowskiego, przyznawanej przez Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa.
Po reorganizacji Politechn. Wrocł. (likwidacja katedr i powołanie instytutów) został S. w sierpniu 1968 zastępcą dyrektora ds. dydaktyki w Inst. Budownictwa. W r. 1972 przeszedł na emeryturę, ale nadal był czynny naukowo, m.in. ze Zbigniewem Świeckim i Hubertem Mużyło opatentował sposób wytwarzania materiału budowlanego z popiołów lotnych z węgla brunatnego (nr 69710 z 2 IX 1974). Od r. 1951 był członkiem Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa, m.in. wchodził w skład Prezydium Zarządu oraz Komitetu Nauk, przewodniczył Komisji Odczytowej i organizował Wrocławską Grupę Rzeczoznawców Budowlanych. Był również od r. 1965 członkiem Wydz. VI Nauk Technicznych Wrocławskiego Tow. Naukowego, a także Komitetu ds. Ochrony Tworzyw przed Korozją PAN, Sekcji Materiałów Izolacyjnych i Ochrony przed Korozją Polskiego Komitetu Normalizacyjnego oraz Ogólnopolskiego Komitetu Nauki NOT. Zmarł 11 II 1980 we Wrocławiu, został pochowany 15 II na cmentarzu przy ul. Grabiszyńskiej. Był odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem X-lecia PRL, Złotą Odznaką Politechn. Wrocł. i Złotą Odznaką Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa.
W małżeństwie z Honoratą z Merskich, absolwentką Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie, miał S. dwóch synów: Wojciecha, architekta, i Pawła, inżyniera budownictwa.
Uczeni wrocławscy, Wr. 1996 III 141–2; Who’s Who in Science in Europe, Guernsey 1972 IV; – Księga XXV-lecia Politechniki Wrocławskiej 1945–1970, Wr. 1970 I 97, 126, 132–4 (fot.), s. 291 (błędnie jako Szatejko), II 46, 62–3 (częściowa bibliogr.); Wrocławskie środowisko akademickie. Twórcy i ich uczniowie 1945–2005, Wr. 2007; – „Słowo Pol.” 1980 nr 35, 45 (nekrologi); „Spraw. Wrocł. Tow. Nauk.”, S. B., T. 30: 1975 s. 72; „Życie Szkoły Wyższej” R. 13: 1965 nr 12 s. 137; – Arch. PAN: Zespół Minerwa, sygn. I–8 (R–Ż) – Mater. Red. PSB: Wydruk życiorysu S-i z Internetu (www.welecja.pl, www.grajewiak.pl, <fot.>).
Stanisław Tadeusz Sroka