Sobierański Wacław Zachariasz Józef (1861–1902), farmakolog, profesor Uniw. Lwow. Ur. 6 IX w Płocku, był synem Józefa (ur. 1821), sędziego Trybunału Cywilnego Guberni Płockiej, i Marianny z Kierzkowskich (ur. 1834).
Po ukończeniu nauki w gimnazjach płockim i warszawskim S. rozpoczął w r. 1879 studia w zakresie nauk przyrodniczych na Uniw. Warsz., ukończył je na uniwersytecie w Heidelbergu w r. 1883 z tytułem doktora filozofii i został tam asystentem w katedrze chemii u R.W. Bunsena. Od r. 1885 studiował medycynę w Strasburgu, potem w Lipsku, gdzie w laboratorium fizjologicznym C.F. Ludwiga badał zmiany własności nerwów pod wpływem temperatury i opublikował Die Änderung in den Eigenschaften des Muskelnerven mit dem Wärmegrad („Archiv für Anatomie und Physiologie. Physiologische Abteilung” 1890, odb. Leipzig 1890). Dyplom doktora medycyny uzyskał na wydz. lekarskim uniwersytetu w Strasburgu w r. 1890 na podstawie rozprawy napisanej pod kierunkiem J. E. Schmiedeberga Über das „Timbo” (Paullinia pinata), ein brasilianisches Fischgift (Strasburg 1890), w której wykazał, że działanie tej trucizny używanej w Brazylii do łowienia ryb polega na wywołaniu zaburzeń czynności układu nerwowego. T.r. został asystentem w katedrze farmakologii i toksykologii na uniwersytecie w Marburgu. Habilitował się tu w r. 1894 na podstawie rozprawy Über die Nierenfunction und die Wirkungsweise der Diuretica (Leipzig 1895 oraz „Archiv für experimentelle Pathologie und Pharmakologie” 1895 Nr. 2/3) i jako docent prywatny wykładał farmakologię i toksykologię.
W r. 1896 S. przeniósł się do Lwowa, gdzie po ukonstytuowaniu się t.r. Wydz. Lekarskiego na uniwersytecie objął wykłady z farmakologii i farmakognozji oraz kierownictwo nowo powstałej katedry i Zakładu Farmakologii i Farmakognozji (od 11 VIII 1897 jako profesor zwycz.). Zakład utworzył w oparciu o pracownię farmakognostyczną Wydz. Filozoficznego, kierowaną dotąd przez Władysława Niemiłowicza, co stało się przyczyną konfliktu obu uczonych. S. zorganizował nowoczesny zakład obejmujący w 19 pomieszczeniach, m.in. salę wykładową dla 80 słuchaczy, pracownię bakteriologiczną, chemiczną i mikroskopową, pokoje: wagowy, operacyjny i wiwisekcyjne, a także salę muzealną z roślinnymi preparatami farmakognostycznymi i zbiorami chemikaliów oraz bibliotekę zawierającą ponad 500 tomów. Dzięki wyposażeniu w nowoczesną aparaturę umożliwiającą badania i eksperymenty w różnych dziedzinach farmakologii zakład nie ustępował przodującym placówkom tego typu w Europie.
S. prowadził badania naukowe nad właściwościami farmakologicznymi i toksycznymi wielu preparatów i związków chemicznych, m.in. fluoru, gliceryny, jodu i wapnia, ogłaszając kilkanaście artykułów w pracy zbiorowej „Pharmakologie und Toxikologie” (Wien 1894). Szczególnie interesował się farmakologią żelaza, zwłaszcza wpływami soli tego metalu na organizm i ich stosowaniem w praktyce, m.in. w pracach Uwagi krytyczne nad farmakologią żelaza ( z powodu artykułu dra Jana Wojtaszka: O działaniu zabójczym przetworów żelaza na ustrój zwierzęcy) oparte na obcych i własnych doświadczeniach („Przegl. Lek.” 1893 nr 4, 5, odb. Kr. 1893) i Nowsze badania nad farmakologią żelaza („Nowiny Lek.” 1895 nr 1, 2). Zajmował się też wchłanianiem środków farmakologicznych przez skórę i leczeniem cholery, ale najważniejsze jego badania dotyczyły czynności nerek i działania środków moczopędnych. Problematyką tą zainteresował się wkrótce po doktoracie, publikując wspólnie z C. Jacobim Über das Functionsvermögen der künstlich durchbluteten Niere („Archiv für experimentelle Pathologie” Bd. 29: 1891), kontynuował w pracy habilitacyjnej i później w publikacjach O czynności nerek i działaniu środków moczopędnych („Pam. Tow. Lek. Warsz.” 1895 nr 3, odb. W. 1895), O zmianach zachodzących w nabłonkach kanalików krętych podczas czynności nerek („Gaz. Lek.” 1895 nr 43) i Dalsze badania nad czynnością nerek („Przegl. Lek.” 1898 nr 10, 11, odb. Kr. 1898).
We Lwowie S. opiekował się stow. młodzieży uniwersyteckiej, od r. 1897 zasiadał w Radzie Nadzorczej Tow. Wydawniczego we Lwowie i był członkiem powołanej w r. 1900 Komisji Bibliograficznej AU. W ostatnich latach życia zapadł na zdrowiu i wyjeżdżał na kuracje do Włoch i Egiptu. Zmarł 12 XII 1902 we Lwowie, pochowany został na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
W małżeństwie zawartym z Eugenią z Zaorskich miał S. troje dzieci: dwóch synów i córkę.
Estreicher w. XIX; Konopka, Pol. bibliogr. lek. XIX w.; – Hist. Nauki Pol. IV; Kron. Uniw. Lwow., I–II (częściowa bibliogr.); Księga pamiątkowa wydana w dwudziestą piątą rocznicę istnienia Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jana Kazimierza 1894–1919, Lw. 1920 s. 7, 48–50 (fot.); Medycyna, przyroda i technika we Lwowie. Wydział Lekarski U.J.K., „Pol. Gaz. Lek.” 1937 nr 27 s. 507; Wojtkiewicz-Rok W., Dzieje Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1894–1918, Wr. 1992; Zagórski C., Katedra anatomii człowieka na Uniwersytecie Lwowskim (1784–1944), „Arch. Hist. i Filoz. Med. oraz Hist. Nauk Przyr.” T. 18: 1939–47 s. 147–9; Zwoździak W., Historia Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Lwowskiego, „Arch. Hist. Med.” 1964 nr 3 s. 194, 197, 218, 221; – Wspomnienia pośmiertne i nekrologi z r. 1902: „Czas” nr 286, „Gaz. Lek.” nr 52 s. 1295–1301 (J. Pruszyński), „Słowo Pol.” nr 598 s. 6–7, nr 600 s. 5, nr 602 s. 1–2 (S. Bądzyński), „Tyg. Ilustr.” nr 51 s. 1018 (fot.); – „Roczn. AU” 1900/1 s. 42, 1901/2 s. 60; – Mater. Red. PSB: Odpis aktu ur. S-ego z ksiąg metrykalnych paraf. rzymskokatol. w Płocku.
Stanisław Tadeusz Sroka