Czerkawski Walenty (1846–1935), powstaniec 1863. Ur. w Cekowie, ziemi kaliskiej, 14 II, syn Wojciecha (1800–75), uczestnika powstania listopadowego, i Nepomuceny z Biedzińskich. Wychowany w duchu wojskowym, pobierał wykształcenie rolnicze w majątku Romana Rodalińskiego. W siedemnastym roku życia wstąpił ze starszym od siebie o 7 lat bratem Józefem do partii Parczewskiego, a po jej rozbiciu w lasach parzymiechowskich i rudnickich zaciągnął się do jazdy kaliskiej Taczanowskiego i wziął udział w bitwach i potyczkach: pod Lądem, Turkiem, Poprężnikami, Sędziejowicami, Borownem i Kruszyną. Ranny w ostatniej bitwie, schwytany i wywieziony w głąb Rosji, wcielony został do wojska rosyjskiego. Ukończywszy szkołę oficer, w Odessie (1879), przebywał w wojsku do r. 1902; przeszedł na emeryturę w randze podpułkownika. Ożeniony z wdową po swym młodszym bracie, ofierze rugów pruskich, wychowywał jego dzieci w tradycjach rodzinnych i narodowych. Zamieszkiwał aż do wybuchu rewolucji bolszewickiej w okolicach Kudaku. W r. 1920 wrócił do Polski i osiedlił się w Poznaniu. Obdarzony talentem poetyckim, pisywał w trzecim trzydziestoleciu swego życia wiersze i większe poematy, osnute głównie na tle patriotycznym i obyczajowym. Częściowo były one drukowane w prasie poznańskiej, w której zamieszczał też artykuły okolicznościowe i autobiograficzne, będące fragmentami obszerniejszych pamiętników, jakie spisywał w ciągu życia. Zmarł 20 VII 1935 w Poznaniu.
Żywe pomniki bohaterstwa – Ostatni z r. 1863, pod red. W. Dunin-Wąsowicza, W. 1933, 32; »Dzien. Pozn.« 17 I 1929 i 22 I 1933; »Nowy Kurier«, P. 24 I 1933 i 20 I 1934; »Ilustracja Polska«, P. 1934, nr 4; nekrologi w gazetach; papiery rodzinne (m. in. kilka tomów poezji, zawierających wiele danych autobiograficznych); Pamiętnik rękopiśmienny Cz-go z r. 1863 w posiadaniu E. Maliszewskiego.
Wacław Szczygielski