Śliwina Wanda z Pawłowskich, pseud.: Helena Korwinówna, Jagienka, Jagna, Wanda Jagienka Śliwina, Jagienka spod Lublina (1888—1962), literatka, działaczka regionalna.
Ur. 9 II w Celestynowie w pow. otwockim (data i miejsce ur.: 9 II 1891 Bystrzyca są błędne), była córką Wilhelma Pawłowskiego, urzędnika kolejowego, i Heleny Wandy z domu Moroz.
W l. 1906—7 studiowała w Konserwatorium Muzycznym w Warszawie. W r. 1908 poślubiła Władysława Śliwę. W czasie pierwszej wojny światowej przebywała od r. 1914 z rodziną w Czernihowie na Ukrainie; działała tam w Tow. Pomocy Ofiarom Wojny oraz zorganizowała Ochronkę dla Dzieci Ofiar Wojny. W ewakuowanym z Warszawy do Moskwy tygodniku „Mucha” (1916 nr z 19 IV) ogłosiła anonimowy wiersz Przeminął maj. W r. 1918 osiadła z rodziną w Lubartowie. Opublikowała tam t.r. zbiór tańców i pieśni ludowych pt. Chata za wsią. Weszła w skład zarządu Polskiego Tow. Miłośników Sztuki; zredagowała jego „Jednodniówkę 15 lipca 1919 r.” i kierowała w Towarzystwie sekcją teatralną, a jej skecze i dialogi były od r. 1919 wystawiane w amatorskim teatrze w Lubartowie. Prowadziła też chór «Lutnia» i założyła bibliotekę. T.r. objęła posadę sekretarki w Związku Kółek Rolniczych; do r. 1925 kierowała Centralnym Związkiem Młodzieży Wiejskiej pow. lubartowskiego oraz publikowała w jego warszawskim organie „Drużyna”. W r. 1920 działała w Sekcji Propagandy Powiatowego Komitetu Obrony Państwa, a także w Tow. Czerwonego Krzyża. W lipcu r.n. zatrudniła się w biurze Spółdzielni Rolniczo-Handlowej w Lubartowie, a równocześnie pełniła funkcje społeczne: komisarza spisowego w Powszechnym Spisie Ludności oraz delegata Min. Skarbu w komitecie zbierania składek na rzecz Skarbu Narodowego. W r. 1923 zorganizowała w Lubartowie pierwsze w woj. lubelskim Koło Ligi Obrony Powietrznej Państwa. T.r. opublikowała tamże tom opowiadań O własnych siłach, osnutych na motywach autobiograficznych, oraz powieść dla dzieci Jagódka i Malinka. Ogłaszała też popularne omówienia utworów literackich: „Pieśń o ziemi naszej” Wincentego Pola (Przemyśl 1924), „Mohort” Wincentego Pola (Przemyśl 1924) oraz „Zachwycenie” Teofila Lenartowicza (Przemyśl 1925). Dwie opowiastki satyryczne: Żywot pana i Bażanty (obie Lubartów 1925), nawiązujące do opowiadań Kornela Makuszyńskiego „Żywot pani poczciwej” i „Orlice”, Makuszyński skomentował żartobliwie w „Głosie Lubelskim” (1925 nr 189). Współredagowała Ś. od r. 1925 czasopismo regionalne „Echo Ziemi Lubartowskiej”. Wydała, utrzymany w stylistyce Marii Konopnickiej, tom wierszy W mym białym pokoiku (L. 1926) oraz Polne kwiaty. Nowelki ludowe (Lubartów 1927). W l. 1926—7 współpracowała ze Związkiem Obrony Kresów Zachodnich i organizowała kolonie dla dzieci powstańców śląskich.
Wartość dokumentalną miały publikacje Ś-y związane z Lubartowem: napisany na pamiątkę dziesięciolecia niepodległości Polski Lubartów. Szkic monograficzny. Poświęcony uroczystości 350-lecia istnienia cechów rzemieślniczych w Lubartowie (L. 1926, wyd. 2, L.—Lubartów 1995), przygotowana z Ferdynandem Traczem Ziemia Lubartowska. Szkic monograficzny, ilustrowany (Lubartów 1926) oraz Lud lubartowski. Szkic etnograficzny (Lw. 1930). Współpracowała z „Echem Ziemi Lubelskiej”, „Głosem Lubelskim”, „ABC Lubelskim” oraz „Słowem Zamojskim”. Była również autorką poczytnych powieści romansowych: Szatan w świątyni (W. 1927), Demon świata (W. 1927), W haremie białego władcy (L. 1930) i Pokonana huryska (L. 1931) oraz powieści dla młodzieży Remus, Romulus i ja (W. 1936). Utwory sceniczne dla teatrów amatorskich publikowała m.in. w „Trubadurze Warszawskim” (Dialog à la kinematograf, 1929 nr 3, Szczęście z portretu, 1928 nr 34—35, Lokator i lilie, 1929 nr 25—27). Zredagowała „Kalendarz Braci Misjonarzy Św. Franciszka w Lubartowie na rok 1933” oraz wydała książki dewocyjne: Nowenna oraz trzynastodniowe nabożeństwo do św. Antoniego z Padwy (Sandomierz 1933) i Ave Maria. Nowenna (Wil. 1935).
Ok. r. 1935 przeprowadziła się Ś. do Lublina. Tom jej wierszy Lubelszczyzna w poezji (L. 1936) był przewodnikiem rymowanym po regionie. W czasie drugiej wojny światowej przebywała nadal w Lublinie. Po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej pracowała od r. 1944 w Wydz. Oświaty i Kultury Urzędu M. Lublin. Jej komedia Macierzyństwo panny Jadzi (niewyd.) wystawiana była przez wiele teatrów, m.in. Teatr Powszechny w Warszawie (16 X 1945), Teatr Miejski w Lublinie (22 XI t.r.) i Teatr Stefana Żeromskiego w Kielcach (14 V 1946). Opublikowała Dzieje teatru w Lublinie (L. 1948) oraz zbiór Legend i opowiadań lubelskich (L. 1948 cz. 1—2, wyd. 2, L. 2000). W r. 1949 przeprowadziła się do Wrocławia. Publikowała w prasie związanej ze Stow. «Pax», „Słowem Powszechnym” i „Wrocławskim Tygodnikiem Katolickim”. Napisała wspomnienia z okresu pierwszej i drugiej wojny światowej: Tułaczka po Rosji oraz W ramionach wroga (rkp. w Muz. Regionalnym w Lubartowie). Zmarła 16 VIII 1962 w Wambierzycach (pow. kłodzki), została pochowana na cmentarzu paraf. w Lubartowie.
W małżeństwie z Władysławem Śliwą, burmistrzem Lubartowa, miała Ś. dwóch synów: Jerzego (1909—1993) i Romana (1915—1939), aktorów; młodszy syn zginął w kampanii wrześniowej.
W r. 1997 w Lubartowie otwarto ekspozycję „Teatr Wandy Jagienki Śliwiny — wystawa z okazji 35. rocznicy śmierci pisarki”, a w pięćdziesiątą rocznicę śmierci Ś-y Lubartowskie Tow. Regionalne zorganizowało 21 V 2012 wystawę „Rzut okiem wstecz, czyli obrachunek pracy społeczno-literackiej. Pamiątki Wandy Śliwiny, Jagienki spod Lublina (1891—1962) w zbiorach Muzeum Regionalnego w Lubartowie”; w dn. 25—27 IX t.r. odbyła się tam sesja popularnonaukowa „Wanda Śliwina — literatka i działaczka społeczna”.
Bibliogr. dramatu pol., II—III; Słownik biograficzny miasta Lublina, L. 1996 II; — Bechczyc-Rudnicka M., Gasiciele gwiazd, „Zdrój” 1945 nr 8; Bordzoł M., O tym jak Wanda Śliwina pokochała Lubartów, „Lubartowiak” 2012 nr 21; tenże, Sylwetka literacka Wandy Śliwiny (mszp. pracy magisterskiej z r. 2000 na KUL); Charliński W., O mieszkańcach Lubartowa w latach 1932—1945, „Lubartów i Ziemia Lubartowska” 1996; D ą browski S., Z dziejów teatru lubelskiego, „Teatr” 1948 nr 6/7; Fronczek Z. W., Jagienka spod Lublina, w: Poprawki do portretu. Opowiadania, szkice, reportaże, L. 1997; Grychowski A., Lublin i Lubelszczyzna w życiu i twórczości pisarzy polskich, L. 1974; Gzella A. L., Z tradycji prasy lubelskiej. Działalność Wandy Śliwiny, „Kur. Lub.” 1977 nr 170; Kozioł M., Tokarski L., Wanda Śliwina 1891—1962, „Lubartowiak” 2012 nr 40; Leszczyński R., Wanda Śliwina a teatr, „Lubartów i Ziemia Lubartowska” 1975; Lulek J., Przypominamy Jagienkę spod Lublina, tamże 1959; Michalski W., O życiu i poezji Wandy Śliwiny (Jagienki spod Lublina) 1891—1962, tamże 2000; tenże, Pamięć — wierność — świadectwo. Ojczyzna w poezji Wandy Śliwiny, tamże 2013; tenże, Słowo o twórczości Wandy Śliwiny, czyli „Jagienki spod Lublina”, w: Klucze i słowa, L. 2011; tenże, Tradycje literackie Lubartowa i Ziemi Lubartowskiej 1543—1993, Lubartów 1994; Olszewski K., Dzieje teatru w Lublinie, „Listy z Teatru” 1949 nr 32; Skomorowska Z., Danielkiewicz M., Wanda Jagienka Śliwina, czyli powrót zapomnianej pisarki, „Lubartowiak” 1997 nr 23; ciż, Zapomniana pisarka, w: Teatr Wandy Jagienki Śliwiny — wystawa z okazji 35. rocznicy śmierci pisarki, Lubartów 1997; Smolarz J., Dziennik tułaczki, czyli o Jagience spod Lublina, „Na przykład” 1993 nr 7; W zwierciadlanym owalu. Z okazji 15-lecia pracy społecznej i literackiej Wandy Śliwiny („Jagienki spod Lublina”), L. 1931; Wrzos J., Dziesięciolecie pracy literackiej Jagienki spod Lublina, „Świat i Prawda” 1926 nr 6; Zięba J., Pięćdziesiąt lat życia literackiego na Lubelszczyźnie, L. 1982; Zwolakiewicz H., Etnografowie i regionaliści w badaniach ludowej kultury Lubelszczyzny, „Studia i Mater. Lub. Etnografia” 1962 z. 1; — B. Łopacińskiego w L.: Listy Ś-y do poety i malarza Karola Skarucha.
Waldemar Michalski