Grabowski Władysław (1902–1945), artysta-introligator. Ur. w Złoczowie, jako syn Jana i Marii z Kniaziołuckich. Do gimnazjum uczęszczał w Krakowie, już wtedy interesując się introligatorstwem. Po ukończeniu szkoły w r. 1921 G. wstąpił do pracowni introligatorskiej Muzeum Przemysłowego w Krakowie, składając w r. 1924 z odznaczeniem egzamin na czeladnika Cechu Introligatorskiego w Krakowie. W l. 1922–6 studiował historię sztuki na Wydziale Filozoficznym UJ, kształcąc się równocześnie dalej w swym zawodzie. W r. 1926/7 był nauczycielem w Szkole Przemysłowej w Łodzi. W r. 1928 otrzymał stypendium, które umożliwiło mu wyjazd do Paryża. Tam kształcił się dalej w zawodzie introligatorskim, początkowo w École National et Municipale Estienne (u prof. Chanata) oraz w L’Atelier Moderne Enseignement des Arts Décoratifs (pod kierunkiem prof. Barbola). W czasie swego pobytu w Paryżu G. praktykował w znanym zakładzie introligatorskim René Kieffera, a także w celach zarobkowych pracował w atelier H. Blanchetière. W r. 1930 powrócił do kraju, obejmując posadę nauczyciela w Szkole Sztuki Zdobniczej w Poznaniu. W tym czasie G. brał czynny udział w życiu organizacji zawodowych introligatorów, wygłaszając na zebraniach Cechu i Klubu Introligatorów szereg odczytów, a także pisał artykuły do „Polskiej Gazety Introligatorskiej”, np. École Estienne w Paryżu (1930 nr 12), Sztuka oprawy a sztuka toalety (1931 nr 5), W czterdziestą rocznicę, śmierci dra Adriana Baranieckiego (1931 nr 10), Od papyrusów do książki drukowanej (1932 nr 3, 4, 5, 6). W r. 1934 przeniósł się do Warszawy, gdzie oprócz pracy pedagogicznej w Państwowym Instytucie Robót Ręcznych sam tworzył nowe oprawy, a także opracowywał dla Ministerstwa Oświaty projekt reformy nauki introligatorskiej. W czasie okupacji zmuszony był do ciężkiej pracy zarobkowej w składzie opału, w domu po cichu pracował nad renowacją starych druków z muzeów warszawskich. Po powstaniu warszawskim został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Brzezince, a potem do Litomierzyc, gdzie zmarł tuż przed wyzwoleniem w r. 1945.

Oprawy G-ego charakteryzują się dużą precyzją wykonania przy posługiwaniu się najprostszymi środkami technicznymi. Z okresu studiów G-ego w Krakowie pochodzą oprawy książek: K. Bąkowskiego „Dzieje Krakowa” i K. Homolacsa „Zdobnictwo” (reprod. u Dobrzyckiego). Do celniejszych prac G-ego należą: oprawa „Ksiąg narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego” A. Mickiewicza, oprawa 5-tomowego dzieła zbiorowego „Powszechna Wystawa Krajowa w Poznaniu w r. 1929”, przeznaczonego jako dar m. Poznania dla I. Paderewskiego (oprawione w skórę ciemnoniebieską ze złoceniami), a także modlitewnik oprawiony w ciemną skórę z dyskretnymi złotymi liniami, ozdobiony umieszczonym na okładce na ażur medalionem-miniaturą na szkle. Wiele prac G-ego znajdujących się w prywatnym posiadaniu uległo zniszczeniu w powstaniu warszawskim.

Olszewicz, Lista strat kultury pol.; – Dobrzycki J., Introligatorstwo krakowskie ostatnich lat pięćdziesięciu, Kr. 1926 s. 12 tabl. IX, X; S. M., Młody artysta i introligator W. G., P. 1932; – „Pol. Gaz. Introlig.” (P.) 1930 s. 189, 192, 193, 1931 s. 28/9, 65, 77, 88, 93, 133, 151, 1932 s. 4, 9, 26, 29, 43, 63, 72, 80, 166, 1933 s. 24; – Informacja rodziny w zbiorach P. S. B.

Róża Jodłowska