Sowiński Władysław (1887–1953), prawnik, specjalista z zakresu prawa morskiego, wykładowca Uniw. im. J. Piłsudskiego w Warszawie i Wyższej Szkoły Handlu Morskiego. Ur. 27 V w Bonikowie (pow. kościański) w rodzinie ziemiańskiej, był synem Franciszka, właściciela majątku Gortatowo (pow. brodnicki), i Antoniny z Denczów.
S. uczył się w l. 1899–1907 w gimnazjum filologicznym w Brodnicy i uzyskał tam świadectwo dojrzałości. Następnie studiował prawo, ekonomię i filozofię kolejno na uniwersytetach w Monachium, Gryfii (Greifswald) i we Wrocławiu, gdzie zdał egzamin kończący studia prawnicze w r. 1911, a w r.n. na podstawie pracy Zur Lehre von der Verbrechenkonkurrenz mit besonderer Berücksichtigung der Bankrottdelickte (Breslau 1912) otrzymał dyplom doktora prawa. Od października 1911 do maja 1915 pracował jako aplikant sądowy, a następnie jako referendariusz sądowy w sądach I i II instancji w Meerholz, Hanau i w Stargardzie, a od czerwca 1915 do lipca 1917 był prokuratorem w niemieckich sądach cywilnych I instancji we Włocławku i Łukowie. Powołany do armii niemieckiej służył od lipca do października 1917 w 2. pułku grenadierów w Szczecinie. Następnie był przydzielony do 2. baonu taborów w Altdamm (obecnie Dąbie) pod Szczecinem; w tym czasie uczestniczył w czteromiesięcznym kursie oficerów wojsk taborowych. Od lipca 1918 służył w kolumnie taborowej 619 na froncie rosyjskim (od października t.r. jako podoficer); służbę frontową przerwało odkomenderowanie S-ego na ok. cztery miesiące do sądu wojennego 3. Dyw. i sądu Komendy Etapowej, gdzie pełnił funkcję zastępcy sekretarza. Zwolniony został z armii niemieckiej 23 XII 1918.
W początku 1919 powrócił S. do pow. brodnickiego (prawdopodobnie do Gortatowa), gdzie wstąpił do tajnej polskiej organizacji wojskowej. Wobec grożącego mu aresztowania przez Niemców, przedostał się do Warszawy. Wstąpił do WP 26 VI 1919 i do sierpnia 1920 był przydzielony w stopniu kapitana do Dep. Wojskowo-Prawnego Min. Spraw Wojskowych (MSWojsk.). W październiku 1919 w Poznaniu zdał przed komisją Min. b. Dzielnicy Pruskiej egzamin asesorski, upoważniający do służby sędziowskiej i wykonywania pracy adwokackiej. W wojnie polsko-sowieckiej służył od sierpnia 1920 do stycznia 1921 w stopniu majora na froncie, jako sędzia, a następnie szef sądu polowego sztabu 14. Dyw. Następnie pracował kolejno w oddziale prawnym sztabu MSWojsk. (do sierpnia 1921), w Wydz. Prawnym tamże (do sierpnia 1923), wreszcie w Wydz. Sprawiedliwości. Od kwietnia do czerwca 1924 był podprokuratorem Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie. Z WP odszedł w stopniu majora rezerwy.
W czerwcu 1924 przeszedł S. do Min. Przemysłu i Handlu (MPiH), gdzie najpierw pracował na stanowisku starszego referenta, a następnie od czerwca 1927 jako radca ministerialny prowadził referat prawny w Wydz. Żeglugowym Dep. Morskiego. W tym okresie w charakterze delegata Urzędu Emigracyjnego wyjeżdżał kilkakrotnie do Turcji, Syrii, Palestyny i Egiptu w sprawach emigracji polskiej. Jako działacz Ligi Morskiej i Rzecznej (od r. 1930 Ligi Morskiej i Kolonialnej) nawiązywał kontakty z analogicznymi organizacjami Francji i Włoch, a w r. 1925 kierował wycieczką członków tej Ligi do Francji, Algierii, Tunezji i Włoch. Był też członkiem Rady Nadzorczej Polskiego Transatlantyckiego Tow. Okrętowego. W r. 1929 przełożył z języka niemieckiego i przystosował do praktycznego użytku w Polsce Ustawę o służbie marynarza „Seemannsordnung” (Tczew, wyd. 2, Londyn 1942). Opublikował też własne prace: Ustawodawstwo morskie i Organizacja władz morskich w książce „Kronika o polskim morzu” (W. 1930). Zabrał głos w dyskusji nad przyszłością portu w Gdyni, proponując rezygnację z bezpośredniego zarządzania nim przez państwo na rzecz autonomicznej władzy portowej („Polska Gospodarcza” 1932 z. 5). W l. trzydziestych został S. kierownikiem oddziału administracji morskiej w Dep. Morskim MPiH, a w l. 1936–9 brał udział z ramienia tegoż Ministerstwa w pracach podkomisji prawa morskiego Komisji Kodyfikacyjnej Rządu RP. Równocześnie w l. 1937–9 był wykładowcą prawa morskiego na Uniw. im. J. Piłsudskiego w Warszawie. W tym okresie wydał dwie monografie: Prawo handlowe morskie w zarysie… (W. 1935) i Konwencje brukselskie z 1924 r. i 1926 r., dotyczące prawa morskiego (W. [1938]). Publikował też artykuły w „Głosie Sądownictwa”, „Gazecie Sądowej Warszawskiej”, „Biuletynie Urzędniczym”, oraz hasła w „Encyklopedii Nauk Politycznych” (Hanza) i „Encyklopedii Podręcznej Prawa Prywatnego” (W. 1936, osobno pt. Krótki wykład z prawa handlowego morskiego). Przed r. 1939 awansował na naczelnika Wydz. Rzemiosła w Dep. Przemysłu i Rzemiosła MPiH.
W okresie drugiej wojny światowej S. przebywał w Warszawie, gdzie pracował w l. 1939–40 w Komitecie Cechów Piekarskich i Cukierniczych, a następnie do r. 1942 w Państwowych Zakładach Zbożowych. W r. 1943 został wpisany przez Radę Adwokacką na listę adwokatów warszawskich i prowadził kancelarię do wybuchu powstania w r. 1944. W r. 1946 przeniósł się do Trójmiasta, gdzie do r. 1951 był profesorem morskiego prawa handlowego, morskiego prawa administracyjnego i prawa lotniczego w Wyższej Szkole Handlu Morskiego w Gdyni (następnie w Sopocie). Równocześnie był naczelnikiem Wydz. w Delegaturze Gdańskiej Dep. Morskiego Min. Żeglugi i Handlu Zagranicznego, a także pracownikiem Generalnego Inspektoratu Rybołówstwa Morskiego w Sopocie. Uczestniczył w początkowych pracach Komisji Prawa Morskiego Zrzeszenia Prawników Polskich. Prowadził również praktykę adwokacką. W r. 1946 opublikował Zarys morskiego prawa handlowego (Gd.), a w r. 1947 ukazało się w jego opracowaniu wydawnictwo „Flota handlowa. Żegluga. Rybołówstwo morskie” (Gd.). S. odznaczony był niemieckim Krzyżem Zasługi Wojennej, potem Krzyżem Walecznych i Złotym Krzyżem Zasługi. Zmarł w Sopocie 7 XI 1953.
S. był żonaty z Izabellą z Jaworskich i miał z nią co najmniej jedno dziecko.
Bibliografia polskiego piśmiennictwa morskiego 1901–1944. Druki zwarte, Oprac. J. Des Loges, Gd. 1986; toż za l. 1945–75, Oprac. M. Babnis, Gd. 1981; Hoesicka bibliogr. prawn.; Polska bibliografia prawnicza 1944–1959, W. 1962 z. 2; – Bielski S., Zarys historii Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Brodnicy, 1879–1973, Brodnica 1973 s. 119; Machaliński Z., Gospodarcza myśl morska II Rzeczypospolitej (1919–1939), Wr. 1975; Muszyński A., Wyższa Szkoła Handlu Morskiego, „Zesz. Nauk. Uniw. Gdań. Wydz. Ekonomiki Produkcji i Wydz. Ekonomiki Transportu” 1983 (z. specjalny) s. 141; Rdesiński M., Władysław Sowiński (1887–1953), tamże s. 168–9; – Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Roczn. oficerski, W. 1923, 1924; Roczn. Polit. i Gosp. 1939, s. 243; Uniwersytet im. J. Piłsudskiego w Warszawie. Skład uniwersytetu i spis wykładów na r. akad. 1937/8, W.; toż nar. akad. 1938/9, W.; Woreyd. Almanach, W. 1928; – „Państwo i Prawo” 1954 z. 2 s. 348 (wspomnienie pośmiertne); – AAN: Karty inform. Prezydium Rady Ministrów, sygn. 178; CAW: Akta personalne S-ego, teczka nr 9886.
Stanisław Konarski