Szołdrski Włodzimierz Damazy (1818–1894), ziemianin, uczestnik wojny krymskiej i powstania styczniowego.
Ur. 11 (lub 15) XII w Oszczeklinie (pow. kaliski) w W. Ks. Pozn., był synem Wiktora Tomasza Antoniego (zob.) i Melanii Emilii Katarzyny z Krzyżanowskich, bratem Włodzimierza Michała (1815–1817) oraz Wiktora Feliksa (1817–1885).
W l. czterdziestych i pięćdziesiątych zajmował się S. gospodarowaniem w rodzinnym majątku Żydowo (pow. poznański). W czasie wojny krymskiej wyjechał do Francji, gdzie zgłosił się do tworzonej w listopadzie 1855 Dyw. Kozaków Sułtańskich, organizowanej przez Władysława Zamoyskiego. Dn. 1 III 1856 został przyjęty do jednostki w stopniu podoficera i 3 III t.r. odpłynął wraz z dowódcą Dywizji Zamoyskim z Marsylii na Wschód na pokładzie statku «La Gange». Po przybyciu do Turcji został skierowany do 5. p. ułanów. W przeddzień rozwiązania Dywizji awansował 30 VII na podporucznika. Po zakończeniu wojny krymskiej w Turcji wraz z grupą byłych żołnierzy Dywizji wyruszył 2 IV 1857 na statku «Tahiri Bahri» do nowo założonej kolonii polskiej w Reszydje (Derbina) w Tesalii; mieszkał tam do końca r. 1858. Prawdopodobnie należał w tym czasie do brygady kozaków otomańskich, która pełniła funkcję straży granicznej. Po wyborze w styczniu 1859 Aleksandra Jana Cuzy na ks. mołdawskiego przystąpił w Jassach do kierowanej przez Tomasza Wierzbickiego grupy polskich emigrantów, popierających pretensje do tronu mołdawskiego wysuwane przez Grzegorza Sturdzę. Już w lutym t.r. spiskowcy zostali aresztowani, jednak S. uniknął więzienia. Od r. 1861 przebywał w Jassach, gdzie na polecenie gen. Józefa Wysockiego przygotowywał polską młodzież do powstania w kraju. Utrzymywał się wtedy z zasiłków otrzymywanych od rodziny z Wielkopolski; dzięki temu sam mógł wspierać emigrantów finansowo.
Po wybuchu powstania styczniowego przedostał się S. do Król. Pol. Dn. 2 III 1863 gen. Wysocki mianował go porucznikiem oraz powierzył dowództwo sześćdziesięcioosobowego oddziału z rozkazem działania w woj. lubelskim. S. znalazł się tam pod komendą płk. Leona Czechowskiego; t.r. uczestniczył w bitwie pod Potokiem (20 III) oraz starciu między Ciosmami a Hutą Krzeszowską (21 III), gdzie partia Czechowskiego została rozgromiona. S. wraz z ocalałymi powstańcami przekroczył granicę austriacką, po czym został internowany i przez kilka miesięcy przebywał w Igławie w Czechach. Następnie udał się na emigrację, prawdopodobnie do Francji. W r. 1867 wrócił do Wielkopolski. Ostatnie lata życia spędził w Poznaniu. Wg Zygmunta Miłkowskiego (Teodora Tomasza Jeża), choć nadużywał alkoholu, «był to człowiek dobry i zacny, szlachcic wymowny, dyplomatyzujący». S. zmarł 1 II 1894 w Poznaniu, został pochowany na cmentarzu w Żydowie. Na początku XX w. jego prochy przeniesiono do podziemi tamtejszego kościoła św. Mikołaja.
W zawartym 10 VII 1841 (lub 1842) w Jaszkowie małżeństwie z Marią z Szołdrskich (1820–1903), córką Melchiora (1778–1866) i Albertyny z Kołaczkowskich (1792–1866), miał S. troje dzieci: Józefę (1847–1884), żonę Mieczysława Rogalińskiego (1837–1897), Mariannę Stanisławę Alojzę (1849–1927), żonę Bernarda Haza-Radlica, i Jana (1851–1927), dziedzica Żydowa, ożenionego z Antoniną Marią Żychlińską (1858–1939).
Niektóre cechy charakteru S-ego posłużyły Miłkowskiemu do stworzenia postaci grafa Grackiego, bohatera powieści „Dyplomacja szlachecka” (W. 1885).
Borkowski, Rocznik szlachty, I 323, II 323–5; Lenczewski, Genealogie, I 205–6; Łątka J. S., Słownik Polaków w Imperium Osmańskim i Republice Turcji, Kr. 2005; Żychliński, XXII 100–1; – Kwilecki A., Śladami Szołdrskich, „Głos Wpol.” 1997 nr 166; – Dok. władz wojsk., s. 123; [Miłkowski Z.] Jeż T. T., Od kolebki przez życie, Oprac. A. Lewak, Kr. 1936 II 230, 357–8; Mineyko Z., Z tajgi pod Akropol. Wspomnienia z lat 1848–1866, Oprac. E. Kozłowski, K. Olszański, W. 1971; Teki Dworzaczka CD-ROM, Kórnik–P. 1997; – „Dzien. Pozn.” 1885 nr 146; – Nekrologi z r. 1894: „Czas” nr 28, „Dzien. Pozn.” nr 27, „Wiek” nr 30; – B. Czart.: rkp. 6738 Ew. k. 28; B. Jag.: rkp. 7092 s. 88; B. Kórn.: rkp. 2549 k. 22, rkp. 2550 k. 159, rkp. 2552 k. 557–8, rkp. 2553 k. 61, 65, 68, rkp. 2563 k. 140, rkp. 2564 k. 95, rkp. 2565 k. 5, 58; B. Pol. w Paryżu: rkp. akc. 3554 s. 4; BUW: rkp. 2328 (dok. osobiste Melchiora i Włodzimierza Szołdrskich).
Paweł Wierzbicki