Lewik Włodzimierz, pseud. i krypt. W. L., wik, Wik, Wł. L., Wł L-k (1905–1962), poeta i tłumacz. Ur. 8 IV w Krakowie, w rodzinie urzędniczej, syn Stanisława i Bronisławy z Richterów. Maturę zdał w r. 1924 w gimnazjum w Samborze, po czym studiował polonistykę na Uniw. Jana Kazimierza we Lwowie. W r. 1932 uzyskał stopień doktora filozofii na podstawie rozprawy Nowe rymy w świetle badań nad teorią istoty, wartości i znaczenia współdźwięków (ogłoszonej częściowo w „Pam. Warsz.” 1930 nr 7), która stanowiła zarazem głos w zainicjowanej przez K. Nitscha w r. 1925 dyskusji o wersyfikacji „Skamandra”. Początki twórczości poetyckiej L-a przypadają na okres studiów. Debiutował wierszami drukowanymi w „Słowie Polskim” w r. 1926. Pewien wpływ wywarł na jego poezję Emil Zegadłowicz, na krótko zbliżył się L. do grupy «Czartaka». W r. 1929 zdobył pierwszą nagrodę na turnieju poetyckim Kasyna i Koła Literacko-Artystycznego we Lwowie. T. r. ukazał się jego książkowy debiut poetycki pt. Moje prowincjałki. Uznanie krytyki (Napierski, Parandowski, Terlecki) zyskały wiersze zawarte w pierwszej części zbiorku, poetycka ewokacja prowincjonalnego miasteczka, przeprowadzona środkami skamandryckiej, głównie tuwimowskiej poetyki (Boczna uliczka, Bal w miasteczku, Pogrzeb). One też pozostały najcenniejszą pozycją w oryginalnej twórczości L-a.
W l. 1930–4 współpracował L. z Polskim Radiem jako autor felietonów literackich, reportaży, słuchowisk i recitali poetyckich oraz z Wydawnictwem Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie. Wiersze, artykuły krytycznoliterackie i recenzje drukował w licznych czasopismach, jak np. „Słowo Polskie”, „Gazeta Literacka”, „Tęcza” „Wiadomości Literackie” i „Skamander”. Jego przekłady z literatury rumuńskiej weszły m. in. do „Antologii” stanowiącej 6 tom „Wielkiej Literatury Powszechnej” wydanej przez wydawnictwo Trzaski, Everta i Michalskiego. W r. 1934 wyjechał jako stypendysta Departamentu Kultury i Sztuki do Rumunii, Włoch i Francji. Wynikiem studiów romanistycznych L-a były dalsze przekłady poezji rumuńskiej, zamieszczone w antologii przy „Zarysie dziejów literatury rumuńskiej” E. Biedrzyckiego (Lw. 1935) oraz osobno wydany „Wybór wierszy” rumuńskiego poety Arona Cotrusa (Lw. 1936). Po powrocie do kraju, w listopadzie 1937 r. L. wznowił współpracę z Polskim Radiem i Ossolineum, w r. 1938 rozpoczął pracę w Państwowym Wydawnictwie Książek Szkolnych we Lwowie.
Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. L. brał udział w walkach w rejonie Lwowa. Po przekroczeniu granicy rumuńskiej 18 IX został internowany, a następnie przekazany do niemieckiego obozu jenieckiego Oflag VI E w Dorsten, skąd przeniesiono go do Oflagu VI B w Doessel. W obozie jenieckim kierował kursami nauczycielskimi i językowymi, był także współorganizatorem teatrów obozowych. Po wyzwoleniu obozu 1 IV 1945 objął z ramienia Centrali Szkolnictwa Polskiego na terenie Niemiec (pod okupacją brytyjską) funkcję redaktora „Naszego Płomyczka” przeznaczonego dla polskiej młodzieży szkolnej. W l. 1947–50 pracował w Polskiej Komisji Repatriacyjnej i Konsulacie Generalnym PRL w Düsseldorfie. Do kraju powrócił w listopadzie 1950 r. i rozpoczął pracę w Państwowym Instytucie Wydawniczym, w którym od r. 1956 kierował redakcją literatury angielskiej.
Powojenna działalność literacka L-a to przede wszystkim wszechstronna twórczość przekładowa, w której na plan pierwszy wybijają się tłumaczenia z literatury angielskiej, m.in.: „Wiek Brązu” Byrona, „Bajki” i utwory dramatyczne O. Wilde’a („Wachlarz lady Windermere”, „Mąż idealny”), „Opowieść zimowa” Szekspira, wiersze P. B. Shelleya, J. Keatsa, E. A. Poe’go, oraz niemieckiej, m. in.: liryki i „Goetz von Berlichingen” J. W. Goethego, liryki, „Ballady” i „Dymitr” F. Schillera, utwory dramatyczne B. Brechta („Kaukaskie kredowe koło”, „Dobry człowiek z Seczuanu”, „Sąd nad Lukullusem”). Tłumaczył nadto H. Ibsena („Podpory społeczeństwa”, „Budowniczy Solness”) oraz poezje A. Rimbauda. Wiele jego poetyckich przekładów zawiera antologia „Poeci języka angielskiego” (W. 1969) i „Antologia poezji francuskiej” (W. 1970 II). Jako tłumacz L. był wysoko ceniony. Przekłady jego z dużą wrażliwością poetycką oddawały treść i tonację stylową oryginału. Nowoczesność warsztatu przekładowego L-a szczególnie wyraziście ujawniła się w „Opowieści zimowej” Szekspira. L. był nadto autorem kilku wstępów i posłowi do wydawanych przez Państwowy Instytut Wydawniczy tomów angielskiej klasyki (m. in. do „Historii życia Toma Jonesa” H. Fieldinga, „Podróży Guliwera” J. Swifta, „Przypadków Robinzona Kruzoe” D. Defoe oraz do utworów Szekspira). W swoim środowisku cieszył się L. powszechną sympatią. Zmarł po krótkiej chorobie 19 X 1962 w Warszawie, pochowany został na cmentarzu Powązkowskim. W r. 1964 ukazał się pośmiertny wybór wierszy L-a, pt. Wiersze własne i przekłady, poprzedzony wstępem Jana Śpiewaka, zawierający wybrane utwory z tomu Prowincjałki oraz późniejsze, dotąd nie publikowane.
Po nieudanym małżeństwie z Marią Strzelecką (zawartym w Paryżu w r. 1935, a zakończonym rozwodem w r. 1949) L. ożenił się w r. 1953 ze Zdzisławą Mirska, z którą miał córkę Krystynę Zofię.
Nowy Korbut (Słownik Pisarzy, II); Polska Bibliografia literacka za lata 1957–1965; W. Enc. Powsz., (PWN); – Cazin P., A la memoire de W. L., „Tyg. Pol.” (La Semaine Polonaise) 1963 nr 7; Czachowski K., Najnowsza polska twórczość literacka, Lw. 1938 s. 218–9 (fot.); Holsztyński S., Moje Szekspiriana, W. 1964 s. 340–2; Lipski J. J., Poezja prowincji i miasteczka, „Twórczość” 1965 z. 3 s. 109–10; Śpiewak J., W. L., tamże, 1963 z. 1 s. 147–8; – Cuzin P., Paul qui roule, Paris 1935 s. 48–51; Nauczyciele w hitlerowskich obozach jeńców podczas II wojny światowej, W. 1967 s. 59, 72; Sohn-Sonecki J., Byłem jeńcem Wehrmachtu, W. 1965 s. 64–5; – „Express Wieczorny” 1962 nr 251; „Nowa Kult.” 1962 nr 45; „Roczn. Liter.” 1962; „Stolica” 1962 nr 45 (fot.); „Życie Warsz.” 1962 nr 252; – Materiały nadesłane przez Zdzisławę Lewikową.
Red.