Śliwa Zdzisław (1924—1995), zootechnik, profesor Akademii Rolniczej w Poznaniu.
Ur. 17 II w Sosnowcu, był synem Wincentego, robotnika, potem urzędnika PKP, i Marii z domu Sternak, położnej.
Do wybuchu drugiej wojny światowej zdążył Ś. ukończyć dwie klasy Państw. Gimnazjum i Liceum im. Stanisława Staszica w Sosnowcu. Podczas okupacji niemieckiej kontynuował naukę na tajnych kompletach i równocześnie pracował jako robotnik w tamtejszej fabryce rur, żelaza i odlewów «Hulczyński». Po zdaniu 26 VI 1945 matury studiował od t.r. w Sekcji Rolnej Wydz. Rolniczo-Leśnego Uniw. Pozn.; już podczas studiów został 1 X 1948 młodszym asystentem przy Katedrze Szczegółowej Hodowli Zwierząt u Tadeusza Vetulaniego. W r. 1949 otrzymał dyplom magistra nauk rolniczych na podstawie pracy Dalsze badania nad wełną szkockich owiec blekfejsów (P. 1950), napisanej pod kierunkiem Vetulaniego i otrzymał 1 VI t.r. stanowisko starszego asystenta. Po przekształceniu w r. 1951 Wydz. Rolniczo-Leśnego w Wyższą Szkołę Rolniczą (od r. 1972 Akad. Rolnicza) przeszedł tam z całą Katedrą (kierowaną od r. 1952 przez Stefana Alexandrowicza) i 1 VI 1954 został adiunktem. Prowadził ćwiczenia i wykłady z ogólnej i szczegółowej hodowli zwierząt na wydziałach: Zootechnicznym, Rolniczym i Ogrodniczym, a przez pięć lat był także nauczycielem hodowli zwierząt w Technikum Hodowlanym w Środzie Wpol. Specjalizował się w hodowli ogólnej zwierząt, ze szczególnym uwzględnieniem owiec; opublikował m.in. skrypty Biologiczne podstawy hodowli zwierząt. Hodowla ogólna (W. 1955, wyd. 2, P. 1956) i Hodowla owiec (P. 1957), a z Witoldem Alkiewiczem ceniony przez praktyków Poradnik chowu owiec (W. 1958). Doktoryzował się 23 III 1961 na Wydz. Zootechnicznym na podstawie dysertacji Wpływ wiosennego żywienia (zielonej mieszanki traw z koniczyną białą) na zmiany właściwości fizycznych wełny zimowego odrostu u owiec rasy merynos polski, napisanej pod kierunkiem Alexandrowicza. Dn. 30 XI 1965 habilitował się na podstawie rozprawy Krzyżowanie owcy leszczyńskiej z merynosem polskim i kentem jako wstęp do wytworzenia typu owcy o wełnie krzyżówkowej. W r. 1966 otrzymał stanowisko docenta i objął kierownictwo Zakł. Hodowli Owiec przy Katedrze Szczegółowej Hodowli Zwierząt; Zakładem kierował także po reorganizacji uczelni (likwidacja katedr i powołanie instytutów) w ramach Inst. Hodowli i Technologii Produkcji Zwierzęcej. W l. 1970—6 był wicedyrektorem Instytutu oraz prodziekanem Wydz. Zootechnicznego. Dn. 10 I 1974 otrzymał tytuł profesora nadzwycz.
Ś. prowadził prace genetyczno-hodowlane, w wyniku których zostały wyhodowane dwie nowe populacje owiec o wełnie krzyżówkowej: owca poznańska i koridel poznański. Największym jednak sukcesem Ś-y i jego zespołu było wyhodowanie w r. 1977, w wyniku krzyżowania wielu ras, owcy wielkopolskiej o dwukierunkowej wełnisto-mięsnej produkcji; jej populacja szybko osiągnęła stan 400 tys., stając się drugą pod względem liczebności, po merynosie polskim, rasą owiec w Polsce. Za wyhodowanie owcy wielkopolskiej otrzymał Ś. w r. 1978 zespołową nagrodę państw. II st. Z Edmundem Kozalem opublikował prace: Zastosowanie nowych technologii w owczarstwie wielkopolskim (W. 1970), Metody intensyfikacji produkcji owczarskiej w warunkach województwa poznańskiego (P. 1972) i Krzyżowanie towarowe owiec (P. 1972). Po powrocie uczelni do struktury katedr został 1 XI 1981 kierownikiem Katedry Hodowli i Produkcji Owiec; zainicjował budowę jej nowej siedziby w Złotnikach koło Poznania. Dn. 12 VII 1982 otrzymał tytuł profesora zwycz.
Ś. jako jeden z pierwszych w Polsce uznał konieczność zmiany kierunku chowu owiec z wełnistego na mięsny i w l. osiemdziesiątych prowadził prace nad wyhodowaniem nowych syntetycznych ras. Był w l. 1986—90 koordynatorem prowadzonego przez dziesięć placówek naukowych ogólnokrajowego programu hodowlanego „Wytwarzanie nowych linii i ras owiec”. W ramach jego realizacji wyhodował z zespołem trzy linie mateczne (plenno-wełnistą — 04, plenno-mięsną — 08 i plenną — 09) oraz cztery linie ojcowskie mięsne (białogłową owcę mięsną — 06, czarnogłową owcę mięsną — 07, owcę w typie dorset — 10 i owcę w typie berrichona — 27), dla których założono księgi zwierząt zarodowych (w l. 1990—5 owce z tych linii zdobyły na wystawach krajowych 21 tytułów czempionów). W l. dziewięćdziesiątych prowadził badania nad mlecznym kierunkiem użytkowania owiec w rejonie nizinnym. Ogółem ogłosił 194 publikacje, w tym 14 książek i skryptów oraz 69 rozpraw i 41 artykułów. Był promotorem 95 prac magisterskich i sześciu przewodów doktorskich.
W zakresie hodowli i genetyki owiec Ś. współpracował z SGGW, Akad. Rolniczą w Krakowie i Katedrą Hodowli Owiec uniw. w Lipsku. Wchodził w skład rad naukowych Inst. Genetyki i Hodowli Zwierząt PAN w Jastrzębcu oraz Inst. Włókien Naturalnych w Poznaniu, przewodniczył Zespołowi ds. Chowu Owiec Rady Naukowej przy Ministrze Rolnictwa. Był wiceprezesem Wielkopolskiego Związku Hodowców Owiec oraz Zespołu Obrotu Wełną Krajową przy Zrzeszeniu Związków Hodowców Owiec w Polsce. Należał do European Association for Animal Production z siedzibą w Rzymie, Polskiego Tow. Zootechnicznego, Polskiego Tow. Przyrodników im. Kopernika oraz Poznańskiego Tow. Przyjaciół Nauk. Dn. 30 IX 1994 przeszedł na emeryturę. Zmarł 8 IV 1995 w Poznaniu, został pochowany 14 IV na cmentarzu Sołackim przy ul. Lutyckiej. Był odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi i Medalem KEN.
Ś. nie założył rodziny.
Dn. 24 X 1995, podczas konferencji naukowej „Znaczenie syntetycznych linii owiec w krajowych programach hodowlanych”, zorganizowanej w Katedrze Hodowli i Produkcji Owiec w Złotnikach koło Poznania, odsłonięto tam poświęconą Ś-ie tablicę pamiątkową, autorstwa Kazimierza Rabego.
Katalog rozpraw doktorskich i habilitacyjnych 1959—1961, W. 1962 s. 441; toż 1966, W.—P. 1967 s. 520; Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny, W. 1993; — Dzieje akademickich studiów rolniczych i leśnych w Wielkopolsce 1919—1969, P. 1970; Karty z dziejów zootechniki polskiej na 75-lecie (1922—1997) Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego im. Michała Oczapowskiego. Część II, lata 1972—1997, W. 1997 s. 137, 333—6 (fot.); Kozal E., Działalność naukowa i dydaktyczna prof. dr. hab. Z. Śliwy, „Prace Kom. Nauk Roln. i Kom. Nauk Leśnych Pozn. Tow. Przyjaciół Nauk” T. 83: 1997 (fot. zbiorowa); Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za lata akademickie 1945—1954/55, P. 1958; Nauka w Wielkopolsce. Studia i materiały, Red. G. Labuda, P. 1973; 60 lat akademickich studiów rolniczych i leśnych w Poznaniu, P. 1981 s. 138, 144, 149; Znaczenie syntetycznych linii owiec w krajowych programach hodowlanych. Konferencja Naukowa. Poznań, 24 października 1995, P. 1995 (fot. oraz fot. tablicy pamiątkowej Ś-y); — Nekrologi i wspomnienia pośmiertne: „Głos Wpol.” 1995 nr 87, 88, „Przegl. Hodowlany” 1996 nr 2 s. 31—2 (E. Kozal, fot.); — Arch. Uniw. Przyr. w P.: sygn. 4/91/12, 607/241, 751/126, 753/63.
Stanisław Tadeusz Sroka