Kulczycka-Gorizdro Zinaida (1884–1949), paleontolog, kierownik Pracowni Paleoichtiologicznej Muzeum Ziemi w Warszawie. Córka Feoktista Gorizdro i Tatiany z Aleksandrowów. Ur. 5 VIII w Taszkiencie, gdzie w r. 1903 ukończyła Państwowe Gimnazjum Żeńskie. W l. 1903–7 odbyła studia zoologiczne i paleontologiczne pod kierownictwem W. Szymkiewicza na Wyższych Żeńskich Kursach Przyrodniczych w Petersburgu. Po studiach pracowała w katedrze geologii i mineralogii tejże uczelni oraz w katedrze geologii Państwowego Uniwersytetu w Petersburgu, gdzie pod kierownictwem A. A. Inostrancewa prowadziła paleontologiczne badania terenowe w okolicy Taszkientu. Wynikiem tych badań była praca pt. Materialy k izučeniju fauny tretičnych otloženij Turkestana (1912). W r. 1913 K. zdała jako eksternistka egzamin dyplomowy w Państwowym Uniwersytecie w Petersburgu, a następnie egzamin magisterski. Potem uzyskała docenturę z zakresu geologii i paleontologii. W l. 1914–20, poza pracą na kursach i uniwersytecie w Piotrogrodzie oraz wykładami przyrodniczymi na Uniwersytecie Ludowym (tamże), prowadziła także specjalistyczne studia terenowe i laboratoryjne z ramienia Komitetu Geologicznego na terenie Turkiestanu. Ponadto w tym czasie (1914) na zlecenie Min. Rolnictwa oraz Organizacji Badań i Robót Hydrogeologicznych brała udział w badaniach hydrogeologicznych południowych odgałęzień Tiań-Szaniu. Wynikiem tych prac była rozprawa pt. Gidrogeologičeskie issledovanija Ferganskoj oblasti (1916–7).
W lutym 1917 r. wyszła za mąż za inżyniera górniczego Antoniego Kulczyckiego (zob.), z którym prowadziła na zlecenie Urzędu Ziemskiego w Orenburgu badania hydrogeologiczne na południowym Uralu. W r. 1920 K. zorganizowała przy Wydziale Matematyczno-Fizycznym Uniwersytetu w Moskwie Katedrę Paleontologii dla Państwowego Środkowo-Azjatyckiego Uniwersytetu z siedzibą w Taszkiencie. Tam też jako profesor zwycz. objęła kierownictwo tej katedry. W l. 1920–5 w Taszkiencie K., poza pracą dydaktyczną na Wydziale Matematyczno-Fizycznym i Górniczym uniwersytetu oraz uczestnictwem w ekspedycjach Państwowego Muzeum Środkowo-Azjatyckiego, prowadziła terenowe badania hydrogeologiczne i paleontologiczne. Uzyskane wyniki publikowała w języku rosyjskim w rozprawach pt. Gidrogeologičeskije issledovanija v Taškentskom uezde (1921), Rybnye slancy v Turkestane (1923), Materialy k gidrologii bassejna rek Čirčik, Angren, Keles (1925), Ryby slancev Kara-Tau (1926) i in. Praca nad rybami z okresu jurajskiego w Tiań-Szaniu przyczyniła się do utworzenia rezerwatu paleontologicznego Kara-Tau w Turkiestanie. Od r. 1907 była K. członkiem rosyjskiego Tow. Geograficznego i Tow. Naukowego Przyrodników w Petersburgu oraz od r. 1920 Turkiestańskiego Tow. Naukowego.
W r. 1925 K. wraz z mężem i rodziną przyjechała do Warszawy, gdzie nawiązała współpracę z paleontologami Uniw. Warsz. i Państwowego Instytutu Geologicznego. Z braku możliwości uzyskania pracy podjęła się opracowania paleoichtiologicznych zbiorów J. Czarnockiego z Gór Świętokrzyskich. Wynikiem tych prac była obszerna rozprawa o podstawowym znaczeniu, pt. Ptyctodontidae górno-dewońskie Gór Świętokrzyskich (1934). W r. 1939 złożyła do druku pracę pt. Dipnoi Gór Świętokrzyskich, która ukazała się w r. 1950 w rozszerzonej formie i pod innym tytułem w Wydawnictwach Muzeum Ziemi. Od r. 1945 K. była współpracownikiem Muzeum Ziemi, gdzie z dn. 1 XII 1946 r. zaangażowano ją na stałe, a następnie mianowano kierownikiem Pracowni Paleoichtiologicznej. W sezonach letnich 1946–8 prowadziła badania terenowe w Górach Świętokrzyskich, których wynikiem była praca pt. Wykopaliska na Kadzielni i pewne zagadnienia ichtiologiczne (1948), a następnie rozprawa pt. Dwudyszne ryby dewońskie Gór Świętokrzyskich (1950) oraz uzupełnienie, przygotowane do druku przez J. Kulczyckiego (1953). K. opisała 11 nowych gatunków, z tego 4 mięczaki paleogenu, 3 ryby okresu jurajskiego i 4 ryby dewońskie. W okresie międzywojennym należała do Tow. Muzeum Ziemi.
W r. 1943 K. uległa wypadkowi (skomplikowane złamanie nogi), co spowodowało trwałe kalectwo utrudniające prace terenowe. W r. 1949 poddała się operacji, po której zmarła 5 IV. Pozostawiła córkę Annę, lekarza, i syna Juliana, paleontologa.
Fleszarowa R., Retrospektywna bibliografia geologiczna Polski, W. 1957 cz. I t. 1 z. 1 s. 425; – M[ałkowski] S., Zinaida Gorizdro-Kulczycka 1884–1949, „Wiad. Muz. Ziemi” (W.) 1949 t. 4 s. 412–5 (fot.); Obručev D. V., Paleontologičeskie raboty Z. F. Gorizdro-Kulčyckoj, tamże s. 343–6; Vjalov O. S., Pamjati Z. F. Gorizdro-Kulčyckoj (1884–1949), „Geologičeckij Sbornik Lvovskogo Geologičeskogo Obščestva” (Lw.) 1956 nr 2–3 s. 337–42; Wiałow O. S., Prace geologiczne rodziny Kulczyckich w Środkowej Azji i w Polsce, w: Historia rosyjsko-polskich kontaktów w dziedzinie geologii i geografii, W. 1969 s. 69–72; – Arch. Muz. Ziemi: Teczka biograficzna pt. K. Zinaida z własnoręcznie napisanym życiorysem z dnia 25 XI 1946 i maszynopisem pt. „Zinaida Gorizdro-Kulczycka – życiorys”, napisanym przez A. Kulczyckiego w lipcu 1949 r.; – Informacje córki Anny i O. Wiałowa.
Zbigniew J. Wójcik