Przybyłkiewicz Zygmunt Bronisław, pseud. i krypt.: Prawdzic, t. z. (1905–1967), konsul RP w Batawii, publicysta i poeta. Ur. 21 VII w Tarnowie, był synem Władysława Romana, urzędnika administracji samorządowej, i Zofii z Pankowiczów, nauczycielki i dyrektorki żeńskiej szkoły zawodowej w Tarnowie; dom Przybyłkiewiczów był ośrodkiem życia kulturalnego w Tarnowie, odwiedzał go często Wincenty Witos.

P. uczył się w Państwowym II Gimnazjum w Tarnowie, gdzie zdał maturę w r. 1923 (w r. szk. 1921/2 uczył się w liceum im. H. Poincaré’go w Nancy). W l. 1923–7 studiował prawo na UJ, doktorat uzyskał tu w r. 1930. Ukończył też Szkołę Nauk Politycznych przy UJ. W czasie studiów był członkiem krakowskiego koła literackiego «lit.-art.», wiceprezesem Bratniej Pomocy Studentów UJ, wiceprezesem Koła Tarnowiaków. Początkowo pracował w Min. Przemysłu i Handlu, w sekcji publicystyki ekonomiczno-gospodarczej, gdzie zaprzyjaźnił się z późniejszym kpt. żeglugi wielkiej Stanisławem Kosko. Należał w tym czasie do stałych współpracowników tygodników: „Polska Gospodarcza” i „Gospodarka Narodowa” (założona w r. 1931), pisał sporadycznie do „Kuriera Warszawskiego”. W r. 1932 przeszedł do służby w Min. Spraw Zagranicznych (MSZ). Od 1 II 1932 do 31 V 1933 pracował w Konsulacie RP w Trieście, a od 1 VI do 30 IX 1933 w Konsulacie RP w Amsterdamie, następnie do końca t. r. w centrali MSZ w Warszawie. W r. 1934 na polecenie MSZ zorganizował Konsulat Honorowy w Batawii (dzisiejsza Dżakarta) w Indiach Holenderskich, w którym był najpierw wicekonsulem honorowym (a jednocześnie pracownikiem kontraktowym w Konsulacie RP w Amsterdamie z siedzibą w Konsulacie Honorowym w Batawii) i następnie konsulem. Opublikował monografię pt. Indie Holenderskie (W. 1936), jako tom 3 „Monografii Geograficzno-Handlowych Informatora Eksportowego”, i pracę pt. Rozwój wielkich kultur plantacyjnych w Indiach Holenderskich („Sprawy Morskie i Kolonialne” 1939 kwiecień–czerwiec). W l. 1934–8 nadsyłał dorywczo korespondencje do „Czasu”.

Podczas drugiej wojny światowej, oprócz pełnienia funkcji konsula RP i opiekowania się polskimi uchodźcami, P. współpracował z konsulatem brytyjskim w dziale Blokady Handlowej. W lutym 1942, przed zajęciem Jawy przez Japończyków, opuścił Batawię na ostatnim statku udającym się do Australii. W marcu 1942 dotarł do Sydney. Został tam zastępcą Sylwestra Gruszki, kierownika polskiej placówki konsularnej, na którego polecenie rozpoczął wydawanie w maju 1942 biuletynu informacyjnego dla Polaków w Australii pt. „Wiadomości Polskie”, których był redaktorem do r. 1950. Pismo to, początkowo powielane jako dwutygodnik, przekształciło się w drukowany tygodnik, istniejący do czasów obecnych. Po zamknięciu Konsulatu RP w Sydney z dn. 31 XII 1945 P. utrzymywał się pracując w biurach podróży. Brał żywy udział w życiu Polonii w Sydney. Był członkiem Prezydium Rady Naczelnej Polskich Organizacji w Australii, Związku Dziennikarzy RP, Zarządu Związku Polskiego w Nowej Południowej Walii, Polskiego Koła Kulturalno-Artystycznego im. S. Gruszki w Sydney (w którym wygłaszał liczne odczyty, w tym kurs historii literatury polskiej i historii Polski), Zarządu Tow. Wiedzy o Polsce w Nowej Południowej Walii i powiernikiem Polskiej Fundacji Kulturalnej im. S. Gruszki. Wielostronnie utalentowany, grał na pianinie, śpiewał, miał zdolności aktorskie (należał do zespołu Teatru Polskiego w Sydney), literackie i poetyckie.

Publikacje P-ego ukazywały się niemal wyłącznie na łamach „Wiadomości Polskich” w Sydney. Były to m. in. szkice podróżnicze (np. Wyprawa na wulkan Krakatau, w pięciu odcinkach 1966 nr od 22 V do 19 VI), artykuły historyczne (Napoleon i jego marszałkowie, 1967 nr z 21 V), problemowe (Emigracja polska do Australii, 1959 nr z 6 IX), recenzje literackie i teatralne, poezje (Na skrzydłach tęsknoty, tamże 1956 nr z 7 X, i Grób nad Botany Bay, 1956 nr z 16 XII). Po śmierci S. Gruszki poświęcił mu wspomnienie (Straciliśmy przyjaciela, 1956 nr z 16 XII); pisał też o początkach „Wiadomości” (1967 ur z 7 V). Władze stołeczne uniwersytetu w Canberra zaprosiły go do wygłoszenia szeregu wykładów na temat historii literatury polskiej, lecz nie doszło do tego wskutek nagłej śmierci P-a. Zmarł na zawał mięśnia sercowego 3 XI 1967 w Sydney i pochowany został na cmentarzu katolickim w Rookwood w Sydney; nad trumną mowę wygłosił gen. Juliusz Kleeberg.

P. był żonaty dwukrotnie: od r. 1935 z Zofią z Wójcikiewiczów i od r. 1960 z Rosjanką Marią Haycraig; dzieci nie miał. Wdowa po P-u przekazała jego bogate zbiory literatury polskiej uniwersytetowi w Canberra.

Polska służba zagraniczna po 1 września 1939 r., Londyn 1954 s. 73, 121; Rocznik Służby Zagranicznej RP, W. 1932–38; – Korpowski B., Cios dla polskiej mowy (fot.), „Wiad. Pol.” (Sydney), 1967 nr z 19 XI s. 1; Krygier R., Zygmunt Przybyłkiewicz, tamże s. 2; Paszkowski L., Polacy w Australii i Oceanii 1790–1940, Londyn 1962; Poniński A., Kierunek i tematyka „Wiad. Pol.”, 1967 nr z 7 VI s. 6; tenże, Nad mogiłą zasłużonego, „Tyg. Pol.” (Melbourne) 1967 nr z 18 XI s. 2; – Dziennik Urzędowy MSZ RP, W. 1937 s. 76, 1939 s. 11, 67; Kosko S., Przez trzy oceany, W. 1936 s. 153–6, 160–1; Rocznik Polonii 1958–59, London 1958; Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego II Gimnazjum w Tarnowie za r. szk. 1920/21, Tarnów 1921; toż za l. szk. 1921/2 i 1922/3, Tarnów 1923; Witos W., Moje wspomnienia, W. 1978; – Arch. UJ: WP II 298 B, WP II 500; B. Pol. w Paryżu: Materiały do Słown. Biogr. S. Lama; – Metryka zgonu nr 2238/1967 w posiadaniu autora; – Informacje brata Zdzisława Przybyłkiewicza, profesora Akademii Medycznej w Kr. i Ryszarda Krygiera z Sydney.

Lech Paszkowski