Pohl Zygmunt, pseud. Stefan (1898–1966), leśnik-dendrolog. Ur. 30 XI w Borszowie (pow. Przemyślany), był synem Jana, chłopa, i Heleny z Lewickich. Od r. 1910 uczęszczał kolejno do prywatnego gimnazjum miejskiego w Przemyślanach i do państwowego klasycznego we Lwowie, gdzie w r. 1917 zdał maturę. Następnie od listopada t. r. służył w armii austriackiej i walczył na froncie wschodnim, gdzie został ranny, a potem do listopada 1920 służył w WP. W l. 1919–24 studiował leśnictwo na Wydziale Rolniczo-Lasowym Politechniki Lwowskiej i uzyskał stopień inżyniera leśnictwa. Tutaj od 1 IV 1924 pracował jako starszy asystent przy katedrze urządzania lasu, a od 1 X 1925 do 30 XI 1928 przy katedrze hodowli lasu. W tym czasie ogłosił w „Sylwanie” i „Życiu Technicznym” pierwsze recenzje i drobne artykuły na temat hodowli drzew. Następnie był komisarzem ochrony lasów prywatnych w Kamionce Strumiłowej (do października 1931) i Złoczowie (do maja 1939) w woj. tarnopolskim, z przerwą od listopada 1931 do lipca 1932, kiedy to – przeniesiony do Dyrekcji Lasów Państwowych we Lwowie – zajmował się m. in. szacowaniem lasów Jerzego Uznańskiego w Zakopanem. W czerwcu 1939 objął stanowisko kierownika Oddziału Ochrony Lasów w Wydziale Rolnictwa i Reform Rolnych Urzędu Wojewódzkiego w Tarnopolu. W l. 1939–40 początkowo w Tarnopolu, a następnie we Lwowie i Żółkwi pracował w radzieckiej służbie leśnej jako starszy leśniczy, a od listopada 1940 w Janowie w lasach doświadczalnych ukraińskiego leśnego instytutu badawczego Politechniki we Lwowie, gdzie prowadził prace badawcze nad typologią leśną. Od sierpnia 1941 przez cały czas aż do wyzwolenia był nadleśniczym w inspekcji leśnej w Brodach. W tym czasie działał w konspiracji, pod pseud. Stefan, jako kierownik resortu leśnictwa Okręgu Tarnopolskiego Armii Krajowej.

Od 22 VIII 1944 P. był głównym organizatorem Dyrekcji Lasów Państwowych w Rzeszowie i kierownikiem biura użytkowania i zbytu drewna, a od 11 I 1945 organizatorem i pierwszym dyrektorem Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu. Dn. 26 V 1950 na skutek nieprawdziwych zarzutów został usunięty z zajmowanego stanowiska (zrehabilitowany 30 VIII 1957 przez Komisję Rehabilitacyjną przy Min. Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego). W l. 1945–50 prowadził wykłady zlecone z urządzania lasu na Wydziale Leśnym Uniw. Pozn., a w l. 1950–2 z użytkowania lasu na UJ. W tym okresie prowadził też prace badawcze. Na podstawie rozprawy pt. Wpływ odwodnienia łęgów nadobrzańskich na rozwój sąsiadujących z nimi drzewostanów sosnowych („Ekologia Pol.” 1954, t. 2, nr 2) otrzymał w r. 1950 na Uniw. Pozn. stopień doktora nauk leśnych. W l. 1950–62 P. był nauczycielem miernictwa w Technikum Geodezyjno-Drogowym w Poznaniu. Od października 1952 aż do śmierci kierował Pracownią Hodowli Drzew i Krzewów Zakładu Dendrologii i Arboretum Kórnickiego PAN w Kórniku pod Poznaniem. P. zorganizował tę pracownię i prowadził w niej badania w zakresie doświadczalnictwa leśnego. W tym celu założył specjalne, według nowo opracowanych zasad, pola selekcyjne i plantacje nasienne. Dn. 30 VI 1954 otrzymał stopień docenta na podstawie pracy Racjonalizacja produkcji, użytkowania i obróbki drewna bukowego („Sylwan” 1957 nr 1).

P. był specjalistą w dziedzinie hodowli drzew i genetyki leśnej, prowadził rozlegle badania nad mieszańcami kilku gatunków topoli, której hodowla była wtedy bardzo popierana, przede wszystkim Populus Maximowiczii, Populus pyramidalis i Populus angulata var. cordata, w celu otrzymania nowego mieszańca topoli. Stosował metody statystyczne tzw. szkoły wrocławskiej do określenia stopnia dziedziczenia cech. Badania i obserwacje dotyczyły wzrostu, piramidalności pokroju i morfologii liści uzyskanych mieszańców. Nadal zajmował się również melioracjami terenów leśnych i wzmożeniem wydajności gleb leśnych. Opublikował około 30 prac naukowych i popularnonaukowych. Brał udział w międzynarodowych specjalistycznych kongresach naukowych: w Budapeszcie (1956) i Berlinie (1957). Był członkiem wielu instytucji i towarzystw naukowych: Rady Naukowo-Technicznej przy ministrze leśnictwa i przemysłu drzewnego, Rady Naukowej Zakładu Dendrologii i Arboretum Kórnickiego PAN, Rady Naukowej Zakładu Badań Leśnych PAN w Krakowie, Komisji Leśnej Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu, Polskiego Tow. Leśnego (od r. 1922) i innych. Zmarł 28 III 1966 w Poznaniu i został pochowany na cmentarzu Junikowskim. Był odznaczony m. in. Złotym Krzyżem Zasługi (1946).

Z małżeństwa (od r. 1932) z Heleną ze Sternbachów, magistrem filologii germańskiej, P. miał córkę Annę Marię (ur. 1934), lekarza stomatologa, i syna Piotra Pawła (ur. 1946), doktora nauk technicznych, pracownika naukowego Akademii Rolniczej w Poznaniu.

Wykaz stopni i tytułów naukowych nadanych w dziedzinie leśnictwa i drzewnictwa polskiego w latach 1918–1964, W. 1966 s. 35, 39, 41, 70; Leśnictwo polskie w okresie drugiej wojny światowej, W. 1967; Nauka w Wielkopolsce, P. 1973; Nauki leśne w Polsce 1920–1970, Wr. 1977; – Kronika Uniw. Pozn. za lata akademickie 1945–1954/5, P. 1958; Program Politechniki Lwowskiej na rok naukowy 1924/5, Lw. 1924 s. 127, 184; toż na r. 1928/9, Lw. 1928 s. 150; Sprawozdanie Dyrekcji Prywatnego Gimnazjum miejskiego z prawem szkół rządowych w Przemyślanach za rok szkolny 1911/12, Przemyślany 1912 s. 31; toż za r. szk. 1912/13, s. 42; toż za r. szk. 1913/14, s. 31; – „Arboretum Kórnickie” R. 11: 1966 s. 313 (fot.); „Gaz. Pozn.” 1966 nr 74 s. 4; „Głos Wpol.” 1966 nr 74 s. 5, nr 75 s. 7; „Las. Pol.” R. 40: 1966 nr 11 s. 20; „Sylwan” R. 110: 1966 nr 10 s. 93–7 (fot., bibliogr.), R. 122: 1978 nr 4 s. 22, 36, 37; „Życie Warszawy” 1966 nr 77 s. 7; – Arch. Inst. Dendrologii PAN w Kórniku: Akta personalne; Arch. Min. Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego w W.: sygn. 2764; Arch. Zakładowe Urzędu Wojewódzkiego w P.: Akta personalne, sygn. 941/846; – Informacje żony Heleny Pohl z Poznania.

Andrzej Dzięczkowski