Skoczyński Zygmunt (1917–1964), inżynier elektryk, profesor Instytutu Elektrotechniki i Politechn. Warsz. Ur. 25 IX w Kijowie, był synem Stefana (1882–1934), inżyniera mechanika, w l. 1927–34 dyrektora Zakładów Mechanicznych i Odlewni Rohn, Zieliński i S-ka w Warszawie (od r. 1932 Zakładów Elektro-Mechanicznych Rohn-Zieliński S.A. Licencja Brown Boveri), i Haliny Haensel.

 

S. ukończył gimnazjum im. Jana Zamoyskiego w Warszawie w r. 1935 i po odbyciu rocznej służby wojskowej wstąpił w r. 1936 na Wydz. Elektryczny Politechn. Warsz. Po wybuchu drugiej wojny światowej powołany do służby wojskowej w stopniu podporucznika, brał udział w obronie Warszawy; po kapitulacji stolicy został przez Niemców wywieziony do obozu jenieckiego w Woldenbergu (Dobiegniew). Koniec wojny zastał go w Lubece, skąd udał się do Włoch w poszukiwaniu matki, ale dowiedziawszy się o jej śmierci w obozie Ravensbrück, wyjechał do Anglii. Podjął w r. 1946 studia w uczelni prowadzonej przez Radę Akademickich Szkół Technicznych, a następnie w Battersea Polytechnic w Londynie. Po uzyskaniu absolutorium w grudniu 1947 powrócił do Polski.

 

Dn. 23 VI 1948 S. na podstawie nieopublikowanej pracy Teoria składowych symetrycznych i jej zastosowania, uzyskał dyplom inżyniera elektryka na Politechn. Warsz., gdzie już od lutego t. r. pracował na Wydz. Elektrycznym, początkowo w Katedrze Miernictwa Elektrycznego, a następnie w Katedrze Sieci Elektrycznych (przemianowanej na Katedrę Układów Elektroenergetycznych, 1958), potem na Katedrze Sieci i Układów Elektroenergetycznych (1962), kolejno jako kontraktowy starszy asystent, adiunkt, docent (od r. 1955) i profesor nadzwycz. (od r. 1963). Równocześnie od r. 1948 S. podjął pracę w Głównym Instytucie Elektrotechniki w Międzylesiu (od r. 1951 Instytut Elektrotechniki), gdzie pełnił funkcję kierownika działu naukowego (do r. 1950), kierownika Zakładu Energetyki (do r. 1958), następnie aż do śmierci zastępcy dyrektora do spraw naukowo-badawczych. S. zorganizował tam pracownię układów elektroenergetycznych; przy jego udziale powstała stacja wielkich mocy, zajmująca się m. in. badaniem prototypów łączników wysokiego napięcia, oraz dział techniki numerycznej wraz z ośrodkiem obliczeniowym, wyposażonym we własną maszynę cyfrową.

 

W działalności naukowo-technicznej S. zajmował się wprowadzaniem techniki analogowej do obliczeń sieciowych; z jego inicjatywy zbudowano w r. 1949 pierwszy w Polsce analizator sieciowy prądu stałego, pod jego kierunkiem dokonano pierwszych w Polsce analizatorowych obliczeń zwarciowych, a następnie na analizatorze prądu zmiennego obliczeń rozpływów mocy, równowagi statycznej i dynamicznej układu energetycznego. W r. 1952 za opracowanie analizatorów dla potrzeb energetyki otrzymał zespołową Nagrodę Państwową II stopnia. Brał udział w pierwszych w Polsce zwarciowych próbach sieciowych, w pracach związanych z projektami sieci 110 i 220 kv, kierował zespołem opracowującym projekt koncepcyjny Warszawskiego Węzła Energetycznego.

 

S. współpracował z Komitetem Nauki i Techniki jako członek Głównej Komisji Energetyki, był wiceprzewodniczącym Komitetu Elektrotechniki PAN (od r. 1963), członkiem rad naukowych Instytutów Energetyki i Elektrotechniki, przewodniczącym Komitetu XIII Międzynarodowej Komisji Wielkich Sieci Elektrycznych (CIGRE). Współpracował z Polskim Komitetem Normalizacyjnym. Był członkiem Zarządu Głównego (1962–4) Stow. Elektryków Polskich (SEP), sekretarzem jego Komisji Słownikowej i przewodniczącym Sekcji Przemysłu Elektrotechnicznego (1962–4).

 

S. był autorem Wstępu do teorii składowych symetrycznych (W. 1949) oraz ok. 20 artykułów przeważnie z zakresu układów energoelektrycznych, oporności, linii napowietrznych i maszyn synchronicznych oraz problemów technicznych rozdziału energii elektrycznych i międzynarodowej współpracy energetycznej. Publikował na łamach „Archiwum Elektrotechniki”, „Prac Instytutu Elektrotechniki”, ale najwięcej w „Przeglądzie Elektrotechnicznym” (członkiem jego Rady Programowej został tuż przed śmiercią). Wspólnie z Pawłem J. Nowackim opublikował książkę Zwarcia w wysokonapięciowych układach energoelektrycznych (W. 1954), za którą otrzymał w r. 1955 Nagrodę Państwową III stopnia. Przełożył czterotomowe dzieło energetyków amerykańskich „Przesył i rozdział energii elektrycznej” (W. 1951–2), za co otrzymał I nagrodę Państwowych Wydawnictw Technicznych za r. 1951. Zmarł 29 X 1964 w Warszawie, pochowany został na cmentarzu Powązkowskim (kwatera D, rząd VI, grób 13/14). Był odznaczony m. in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1961), Złotym Krzyżem Zasługi (1954), Złotą Honorową Odznaką SEP i Srebrną Odznaką Przodownika Pracy (1954).

 

W małżeństwie z Zofią z Temlerów, ekonomistką, filologiem romańskim, miał S. syna Jana, inżyniera mechanika.

 

 

 

Bibliografia publikacji pracowników Politechniki Warszawskiej 1915–1965, W. 1972; toż za l. 1944–74, W. 1975 cz. II; Adamowiczowa J., Nagrody Państwowe w latach 1948–1980. Informator, Wr. 1983; – Historia elektryki polskiej, W. 1974–7 I–III; Historia Stowarzyszenia Elektryków Polskich 1919–1959, W. 1959 (fot. zbiorowa); 75 lat Stowarzyszenia Elektryków Polskich 1919–1994, W. 1994 s. 123, 126; 150 lat wyższego szkolnictwa technicznego w Warszawie 1826–1976, W. 1979; Zarys historii Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej 1921–1981, W. 1983 s. 134, 162, 165, 187, 192, 216–17 (fot.); – „Przegl. Elektroenergetyczny” 1965 z. 3 s. 104–5 (wspomnienie pośmiertne, fot.); „Przem. Metalowy” 1934 nr 4 s. 25 (dot. ojca S-ego, jego fot.); – Nekrologi z r. 1964: „Tryb. Ludu” nr 302, 303, „Tyg. Powsz.” nr 50, „Życie Warszawy” nr 262, 263; – Arch. Politechn. Warsz.: sygn. 2053 (teczka osobowa, fot.); Instytut Elektrotechniki w Międzylesiu, Dział Kadr: sygn. 2068 (teczka osobowa); – Informacje Zofii Skoczyńskiej-Temler z W.