Mühlstein Anatol (1889–1957), dyplomata. Ur. 22 VIII w Pińsku, był synem Bera, właściciela składu drzewa, i Marii. W Pińsku M. uczył się w szkole rabinackiej, której nie ukończył. W czasie rewolucji 1905 r., z powodu przechowywania bomb w składzie swego ojca, musiał uciec za granicę. Studiował trzy lata na uniwersytecie genewskim, kształcił się także w Paryżu i Brukseli. W artykułach z tego okresu (druk. w „Prawdzie” 1910) i w broszurze Asymilacja, polityka i postęp (W. 1913) występował jako rzecznik asymilacji Żydów. W czasie pierwszej wojny światowej przebywał w Belgii. Związał się z belgijskim ruchem oporu przeciwko Niemcom i był jednym z trzech założycieli podziemnego dziennika „Le Flambeau”, którego pierwszy numer ukazał się w marcu 1918. M. redagował i drukował pismo. Do służby dyplomatycznej wstąpił w maju 1919, przydzielony do poselstwa RP w Brukseli. Przeszedł kolejne szczeble służbowe: był początkowo sekretarzem poselstwa II kl. w VII stopniu służbowym, później sekretarzem I kl. w VI stopniu z tytułem radcy legacyjnego (od 1 XI 1924), a w końcu został 1 I 1929 radcą I kl. w V stopniu służbowym. W r. 1925 należał do delegacji polskiej na konferencję w Locarno. Brał także udział w większości delegacji polskich na zgromadzenia Ligi Narodów. W r. 1927 od 16 II do 6 X był chargé d’affaires ad interim w Brukseli. Z dn. 1 V 1930 został przeniesiony do Paryża jako radca legacyjny I kl., a od 9 II 1931 jako radca ambasady z tytułem posła nadzwycz. i ministra pełnomocnego III kl.
Zarówno w Belgii, jak i we Francji M. utrzymywał kontakty z kołami lewicowymi, był specjalistą od spraw żydowskich. We Francji stał się wybitnym znawcą stosunków tego kraju, w czym niemałą rolę odegrała również jego pozycja towarzyska, którą zawdzięczał głównie stosunkom w sferach kosmopolitycznej finansjery. Niedługo bowiem po przybyciu do Francji ożenił się z córką bankiera francuskiego Dianą de Rothschild i dzięki temu małżeństwu dom jego stał się znanym salonem paryskim, w którym bywali liczni dyplomaci i politycy. M. w raportach i listach z Paryża informował dokładnie polskie Min. Spraw Zagran. (MSZ) o opinii francuskich kół politycznych wobec Polski, szczególnie w okresie znacznego ochłodzenia stosunków między obu krajami po r. 1932. Został też wysłany w r. 1934 przez marszałka Józefa Piłsudskiego do Kowna, lecz misja jego, której celem miało być ułatwienie stronie litewskiej nawiązania stosunków z Polską – podobnie jak nieco wcześniejsza Aleksandra Prystora – nie powiodła się. Kiedy w czerwcu 1936 minister Józef Beck mianował na miejsce Alfreda Chłapowskiego ambasadorem we Francji Juliusza Łukasiewicza, odwołał również M-a 30 VI t.r. z Paryża. M., którego ambicją życiową było stanowisko ambasadora we Francji (Morawski), został przeniesiony do Centrali jako radca Ministerstwa. Przed drugą wojną światową odszedł z MSZ. Wydał w r. 1939 w Paryżu książkę Le maréchal Pilsudski. 1867–1919. M. był związany z wolnomularstwem, prawdopodobnie należał do loży pozostającej pod zwierzchnictwem francuskiego «Wielkiego Wschodu».
Po kapitulacji Francji w r. 1940 M. wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie prowadził interesy finansowe własne i teścia Roberta Rothschilda. Opublikował w r. 1942 w Nowym Jorku broszurę, w której wyłożył swoją koncepcję Stanów Zjednoczonych Europy Środkowej The United States of Central Europe. Przyjął obywatelstwo amerykańskie. Po zakończeniu wojny powrócił do Paryża, gdzie z kolei został obywatelem francuskim. Ponownie wszedł do wydawnictwa belgijskiego pisma „Le Flambeau”. Ogłaszał prace na tematy społeczne i polityczne, pisał także recenzje i artykuły do „Kultury”. Zmarł w Paryżu 29 XI 1957, pochowany został w pobliżu swej podparyskiej posiadłości. M. był odznaczony m. in. Orderem Polonia Restituta 4 kl., belgijskim Orderem Leopolda 3 kl., Francuską Legią Honorową 3 kl. i in.
M. był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy ożenił się, prawdopodobnie w okresie swej działalności w belgijskim ruchu oporu, z córką wydawcy podziemnego pisma. Z drugiego małżeństwa z Dianą de Rothschild miał trzy córki.

Kowalik J., „Kultura” 1947–1957. Bibliografia zawartości treści, Paryż 1959; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Roczn. Służby Zagran. RP, 1932–1939; – Balcerak W., Polityka zagraniczna Polski w dobie Locarna, Wr. 1957; Chajn L., Wolnomularstwo w II Rzeczypospolitej, W. 1975; Chronologia stosunków międzynarodowych Polski 1930–1932, W. 1902; toż, 1933–1935, W. 1960; Ciałowicz J., Polsko-francuski sojusz wojskowy 1921–1939, W. 1970; Gocel L., Przypadki jej królewskiej mości książki, Wr. 1963 s. 37–8; Kuźmiński T., Polska, Francja, Niemcy 1933–1935, W. 1965; Malinowski (Pobóg-Malinowski) W., Najnowsza historia polityczna Polski, Londyn 1967 II; Morawski K., Anatol Mühslstein, w: tenże, Tamten brzeg, Paryż [1960]; Wandycz P., Trzy dokumenty: przyczynek do zagadnienia wojny prewencyjnej, „Zesz. Hist.” Z. 3: 1963 s. 7–14; Zabiełło S., W kręgu historii, W. 1970; – Dokumenty i materiały do historii stosunków polsko-radzieckich, W. 1966 V; Dzien. Urzęd. MSZ RP, 1920 nr 1 s. 35, 1923 s. 101, 276, 1925 s. 6, 1929 s. 83, 105, 1930 s. 137, 1931 s. 26, 36, 1930 s. 173; Jackowski T. G., W walce o polskość, Kr. 1972 (fot. zbiorowa); Kessler H., Les cahiers 1918–1937, Paryż 1972 s. 301–7; Lechoń J., Dziennik, Londyn 1967–73 I–III; Sokolnicki H., In the Service of Poland, Helsinki 1973 s. 57, 60–3; Schimitzek S., Drogi i bezdroża minionej epoki. Wspomnienia z lat pracy w MSZ (1920–1939), W. 1976; [Szembek J.], Diariusz i teki Jana Szembeka, Londyn 1964–72 I–IV; – „Kultura” 1952 nr 2–3 (notka biogr.); – AAN: Prezydium Rady Ministrów, Karty kwalifikacyjne MSZ; – Informacje Marii Szurek-Wisti z Paryża.
Alina Szklarska-Lohmannowa