Serafinowicz Ferdynand, imię zakonne Ferdynand od św. Józefa (1759–1812), pijar, pedagog, tłumacz, redaktor. Ur. 20 XI na Witebszczyźnie w rodzinie szlacheckiej, był synem Jędrzeja.
S. kształcił się w pijarskich Szkołach Walerianowskich w Łużkach (pow. dziśnieński), a po ich ukończeniu wstąpił 14 X 1773 do zgromadzenia pijarów w Lubieszowie (Nowym Dolsku). Tam odbył nowicjat, studium pedagogiczne i 11 II 1776 złożył śluby zakonne. Następnie studiował filozofię, fizykę, historię powszechną, literaturę i języki w Akademii Wileńskiej; studia ukończył ze stopniem doktora filozofii i nauk wyzwolonych. W r. 1780/81 był studentem teologii i «świętych kanonów» i mieszkał w podwileńskim domu pijarskim w Śnipiszkach. W l. 1782–3 uczył «ex collegio» (mieszkał w wileńskim kolegium pijarów) wymowy i języka francuskiego w Szkole Wojewódzkiej w Wilnie. W l. 1785–6 kontynuował studia teologiczne, a w r. 1786 przyjął święcenia kapłańskie (z rąk bpa sufragana łuckiego Jana Chryzostoma Kaczkowskiego).
Przez dziesięć lub dwanaście lat uczył S. w kolegiach pijarskich: w Szczuczynie Lidzkim (wymowy w r. 1787/88), w Lubieszowie, Dąbrowicy i w Collegium Nobilium w Wilnie (tu przez dłuższy okres). Przez dwa lata był nadto prywatnym nauczycielem «synów Chrapowickiego». W r. 1792 S. sprawował obowiązki konsultora pijarskiej prowincji lit. W czasie pobytu w Wilnie przełożył «poprawnie ale ze skrótami» „Wiek Ludwika XIV” Woltera i w r. 1793 wydał bezimiennie w dwóch tomach w wileńskiej drukarni pijarów (rkp. przekładu był w B. Uniw. Wil., sygn. A. 2334). W r. 1797 powołany został na wiceprofesora historii powszechnej w Szkole Głównej Litewskiej, a po przekształceniu uczelni w r. 1803 w Uniw. Wil. pracował tam na stanowisku adiunkta i prowadził do końca r. szk. 1806/7 zajęcia z języka łacińskiego i z literatury rzymskiej, wykładanej w języku polskim. Zajęcia te, cieszące się dużą frekwencją, porzucił z powodu choroby. Przez kilka lat pracował też w redakcji „Kuriera Litewskiego” (zapewne w l. 1800–7 lub do 1808, kiedy przebywał w Wilnie, a pismo redagowane było przez środowisko profesorów wileńskich).
W r. szk. 1808/9 był S. rektorem kolegium pijarskiego w Dąbrowicy, a od r. 1809/10 w Szkołach Walerianowskich w Łużkach, którym już w r. 1804 ofiarował «przez wdzięczność, że w tamtejszych szkołach brał edukację, bibliotekę z wybornych dzieł złożoną, najwięcej w języku francuskim». Szkoły Walerianowskie w czasie jego rektoratu uzyskiwały bardzo wysokie oceny kontrolujących je wizytatorów. Wizytujący je w r. 1810 Andrzej Szpyrkowicz odnotował, że ich rektor bywał osobiście na egzaminach i «miał oko na samych nauczycieli». S. zmarł w Łużkach 24 I 1812 na «zgniłą gorączkę».
Wg nekrologu, w rękopiśmiennej spuściźnie S-a było tłumaczenie „Życia Suworowa”, zapewne z wydanego w Lipsku w r. 1799 „Un Précis de la vie et des victoires du Feld-Maréchal Suvorov”.
Estreicher, XXXIII 316; Diccionario Enciclopedico Escolapio, Salamanca 1983 II (I. Buba); Janowski, Słown. bio-bibliogr. Uniw. Wil.; Bartnicka K., Działalność edukacyjna Jana Śniadeckiego, Wr. 1980; Bieliński, Uniw. Wil., II–III; Hedemann O., Szkoły Walerianowskie XX. Pijarów Łużeckich, Wil. 1937; – Raporty generalnych wizytatorów szkół KEN w Wielkim Księstwie Litewskim, 1782–1792, Oprac. K. Bartnicka i I. Szybiak, Wr. 1974; – „Kur. Lit.” 1812 nr 12 ([Danilewicz K.], K.D.R.K.L. nekrolog); „Roczn. Wil.” R. 3: 1934; – Arch. PAN: III 76 nr 41, Teki L. Chmaja, Biografie pijarów litewskich, s. 292, 596; Arch. Pijarów w Kr.: rkp. „S”–3 s. 25, Catalogus Clericorum Regularium Pauperum Matrus Dei S.P. in Lithuana Provincia ab erectione eiusdem A.D. 1736 conscriptus (odpis A. Pitali); B. Czart.: rkp. 1838 k. 70, 75 (składy osobowe wil. kolegiów pijarskich).
Elżbieta Aleksandrowska