INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Stanisław Bonifacy Sobolewski  

 
 
1906-05-14 - 1975-02-18
Biogram został opublikowany w latach 1999-2000 w XXXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sobolewski Stanisław Bonifacy, pseud. Krystian (1906–1975), działacz socjalistyczny i związkowy. Ur. 14 V w Warszawie, w rodzinie robotniczej, był synem Adama i Marii z Klimczaków.

S. odebrał wykształcenie zawodowe, pracował jako elektryk. Zarazem pełnił funkcję sekretarza Związku Zawodowego Automobilistów RP, który w r. 1931 połączył się ze Związkiem Zawodowym Transportowców RP; w tym ostatnim S. był wiceprzewodniczącym w l. 1933–8. Ok. r. 1936 wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), a 1 I 1937 został członkiem Warszawskiego Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS. W grudniu 1938 wybrano go na radnego miejskiego Warszawy z listy PPS. Działał przede wszystkim w dzielnicy Żoliborz. Przemawiał na akademii 1-majowej 1939 r. w Teatrze Wielkim do robotników Żoliborza, Starego Miasta i Grzybowa.

Podczas okupacji niemieckiej S. był związany z grupą PPS-Wolność-Równość-Niepodległość (WRN) skupioną wokół Kazimierza Pużaka i Zygmunta Zaremby. W r. 1940 został mianowany zastępcą komendanta głównego Milicji PPS-WRN. W powstaniu warszawskim 1944 r. był dowódcą 6. Baonu Milicji PPS na Starym Mieście. Po powstaniu znalazł się w Brwinowie, a następnie przebywał w kilku innych miastach, nadal biorąc udział w podziemnej działalności PPS-WRN. Był uczestnikiem zebrania Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS-WRN w czerwcu 1945, na którym uchwalono rozwiązanie podziemnej sieci organizacyjnej. W lutym 1945 Rada Naczelna PPS tzw. lubelskiej uchwaliła postulat o niedopuszczeniu S-ego, obok niektórych innych działaczy PPS-WRN, do legalnego ruchu socjalistycznego. W lipcu t.r., na nieformalnym spotkaniu kierownictwa obu partii (tj. PPS i PPS-WRN), postulat ten został zaakceptowany. W lutym 1946 S. został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa; po zwolnieniu brał jeszcze udział w luźnych spotkaniach członków kierownictwa dawnej PPS-WRN w czerwcu 1947. Aresztowany ponownie w t.r., został zwolniony przed r. 1956. Utrzymywał następnie kontakt z kółkiem dyskusyjnym związanym z emigracyjną PPS, które gromadziło się w mieszkaniu Tadeusza Szturm de Sztrema. Po r. 1956 był członkiem Cechu Elektryków m. st. Warszawy i działał w warszawskiej Izbie Rzemieślniczej. Swoje wspomnienia powstańcze opublikował w wydawnictwie: „Ludność cywilna w powstaniu warszawskim” (W. 1974 I, przedruk pt. Milicja PPS na barykadach Warszawy, w: Polska Partia Socjalistyczna w latach wojny i okupacji 1939–1945, W. 1995 II). Zmarł 18 II 1975 w Warszawie, pochowany został na cmentarzu Bródnowskim. Był odznaczony Krzyżem Walecznych oraz odznakami za działalność w ruchu spółdzielczym i rzemieślniczym.

S. był dwukrotnie żonaty; pierwsza żona Kazimiera, członkini PPS, w czasie okupacji niemieckiej współpracownica Milicji Ludowej Robotniczej Polskiej Partii Socjalistycznej, pseud. Kizia, sanitariuszka 6. Baonu Polskiej Armii Ludowej, zginęła w powstaniu warszawskim 22 (lub 16) IX 1944 w Śródmieściu Warszawy. W r. 1950 S. ożenił się z Alicją Poncyliusz. Dzieci nie miał.

W Milicji PPS w powstaniu warszawskim walczył również brat S-ego, Jerzy (pseud. Florek), a siostra (pseud. Janka) kierowała kolportażem „Robotnika”.

 

Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939–1945, W. 1988 s. 368 (dot. żony, Kazimiery); Hass L., Organizacje zawodowe w Polsce 1918–1939. Informator, W. 1963; – Czystowski A., Wolność-Równość-Niepodległość, „Z pola walki” R. 31: 1988 nr 3; Dunin-Wąsowicz K., Polski ruch socjalistyczny 1939–1946, W. 1993; Kaleniecki Z. Z., Konspiracja WRN-owska w Polsce Ludowej (1944–1948), W. 1986; Ludność cywilna w powstaniu warszawskim, W. 1974 I–II; Polska Partia Socjalistycna w latach wojny i okupacji 1939–1945, W. 1994 I–II; Reiss A., Z problemów odbudowy i rozwoju organizacyjnego PPS (1944–1946), W. 1971 (mylnie jako J. Sobolewski); Tymieniecka A., Warszawska Organizacja PPS 1918–1939, W. 1982; Warszawa w polskim ruchu robotniczym, W. 1976; Woźniczka Z., Podziemna PPS-WRN w latach 1945–1948, „Zesz. Hist.” Nr 112: 1995; – P.P.S. Wspomnienia z lat 1918–1939, W. 1987 I–II; Pużak K., Wspomnienia 1939–1945, „Zesz. Hist.” Nr 41: 1977 s. 90–1, 106; Rosner J., Wspomnienia redaktora „Warszawianki”, w: Warszawa lat wojny i okupacji, W. 1972 z. 2; Zaremba Z., Wojna i konspiracja, Londyn 1957 (dot. żony S-ego, Kazimiery); – „Tyg. Powsz.” 1975 nr 17 s. 7; „Życie Warszawy” 1975 nr 43 s. 6, nr 44 s. 11, nr 46 s. 9; – Arch. Biura Hist. Centralnej Rady Związków Zawodowych w W.: sygn. 855 (wspomnienia S-ego); Arch. USC Warszawa Żoliborz.

Krzysztof Dunin-Wąsowicz

 

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan Piłsudski

1876-01-15 - 1950-12-21
wicemarszałek Sejmu
 
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Wacław Józef Niemojowski

1864-08-26 - 1939-12-14
ziemianin
 

Jan Kubisz

1848-01-24 - 1929-03-26
nauczyciel
 

Jan Salamucha

1903-06-10 - 1944-08-11
filozof
 

Teofil Wiktor Szendzielarz

1933-07-25 - 1997-05-19
publicysta
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.