Pokorski Jan Antoni Saturnin, pseud. Abraham, Sio (1902–1942), dziennikarz, publicysta, działacz socjalistyczny i związkowy, radioamator krótkofalowiec, działacz konspiracyjny w czasie drugiej wojny światowej. Ur. 15 I w Warszawie, był synem Antoniego, pracownika firmy «Gerlach», i Marii z Borowskich. Uczył się w gimnazjum Witolda Wróblewskiego (od r. 1918 im. Tadeusza Czackiego), lecz po śmierci ojca w r. 1920 zmuszony był po ukończeniu 6 klas przerwać naukę. Rozpoczął pracę jako urzędnik w Warszawskiej Dyrekcji Kolejowej. Związał się wtedy ze Związkiem Zawodowym Pracowników Kolejowych RP (ZZK) i ok. r. 1921 pod wpływem Norberta Barlickiego wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). Przeniesiony do Kutna, poza pracą zawodową na kolei zajmował się zbieraniem, kolportowaniem i rozlepianiem ulotek socjalistycznych, a w r. 1923 był współorganizatorem strajku kolejarzy węzła kutnowskiego. Aresztowany w związku z tym 1 XI t. r. był osadzony w więzieniu mokotowskim w Warszawie, a 24 IV 1924 wyrokiem Sądu Okręgowego we Włocławku na sesji wyjazdowej w Kutnie został uniewinniony.
Po wyjściu z więzienia P. zainteresował się żywo działalnością radioamatorską (jeszcze przed uruchomieniem polskiej radiofonii), zajął się konstrukcją pierwszych w kraju radioodbiorników i otrzymał oficjalne zezwolenie na posiadanie urządzenia radiofonicznego. Wkrótce też wznowił pracę w ZZK i kierował akcją wstrzymywania pociągów w Kutnie w okresie przewrotu majowego w 1926 r. W r. n. został wysłany jako reporter pism socjalistycznych „Robotnik” i „Pobudka” do Brazylii i z tego rejsu publikował swoje relacje. Po powrocie z podróży pracował (do wybuchu drugiej wojny światowej) w biurze Zarządu Głównego ZZK. Równocześnie odbył studia w Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie, ukończone z wynikiem celującym w r. 1931. Głównie działał w tym okresie w Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej (ZNMS), gdzie współpracował ze Stanisławem Dubois oraz w Organizacji Młodzieży Tow. Uniwersytetu Robotniczego. Z ramienia sekretariatu ZZK P. podpisał odezwę (19 X 1928) warszawskich działaczy robotniczych przeciwko rozłamowi w PPS dokonanemu przez Rajmunda Jaworowskiego, był delegatem ZNMS na III kongres studentów socjalistów krajów bałtyckich i Polski (22–3 III 1930 w Rydze), na którym wszedł w skład utworzonej właśnie Federacji Studentów Socjalistów państw bałtyckich. Jako prezes Bratniej Pomocy skłonił wielu kolegów do złożenia protestu przeciw uwięzieniu posłów w Brześciu nad Bugiem. Ok. r. 1930 P. przystąpił do działalności w Lidze Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Zawarł wówczas przyjaźń z poetą socjalistycznym Edwardem Szymańskim. W l. 1931–3 P. był redaktorem i wydawcą pisma młodzieży socjalistycznej „Płomienie”. Pod jego redakcją ukazało się sprawozdanie z działalności ZZK w l. 1931 i 1932 (W. 1933). Publikował artykuły przede wszystkim w „Robotniku” i „Pobudce”. Przetłumaczył sprawozdanie dyrektora Międzynarodowego Biura Pracy H. Butlera pt. „Zagadnienia społeczne a kryzys gospodarczy” (W. 1935). Po śmierci Kazimierza Kaczanowskiego był od kwietnia 1937 do marca 1938 redaktorem odpowiedzialnym organu ZZK „Kolejarz-Związkowiec”, którego był stałym współpracownikiem i już wcześniej przez pewien czas p. o. redaktora odpowiedzialnego.
Pracując w biurze Zarządu Głównego ZZK, P. m. in. prowadził teatr amatorski w nowo wybudowanym gmachu ZZK przy ul. Czerwonego Krzyża w Warszawie, gdzie w r. 1928 został otwarty słynny teatr «Ateneum». Wraz z E. Szymańskim urządził tam zabawę karnawałową, której główną atrakcją była «szopka» przedstawiająca luminarzy ówczesnego zarządu ZZK; tekst napisał E. Szymański, a postać robotniczego poety została przedstawiona w wierszu napisanym przez P-ego. P. był współorganizatorem akademii ku czci Stefana Żeromskiego (16 XI 1933). Kilkakrotnie wyjeżdżał jako delegat na międzynarodowe zjazdy kolejarzy, w Belgii, Francji i Szwajcarii. Równocześnie P. pogłębiał i rozwijał swoje teoretyczne i praktyczne wiadomości radioamatorskie i krótkofalarskie, stając się jednym z czołowych znawców tych zagadnień. Jako krótkofalowiec-nasłuchowiec o znaku SPL 006 został P. wiceprezesem administracyjnym zarządu Polskiego Klubu Radio-Nadawców w Warszawie, a na początku 1937 r. otrzymał licencję krótkofalowca nadawcy ze znakiem SP 1 MR, wkrótce został referentem propagandy i od 1 VIII 1937 sekretarzem generalnym Polskiego Związku Krótkofalowców (PZK). Współpracował wtedy nad nowelizacją statutu PZK, z racji sprawowanej tu funkcji miał rozległe kontakty z Międzynarodową Unią Radioamatorską (The International Amateur Radio Union-IARU), do której należał PZK. Jako bardzo czynny krótkofalowiec P. prowadził liczne łączności na radiostacji własnej oraz klubowej SP 1 ZK, której był też współkonstruktorem. Redagował i nadawał komunikaty PZK dla całego kraju. Brał udział w kilku międzynarodowych zawodach krótkofalarskich PZK. W r. 1936 obsługiwał stację klubową PZK zainstalowaną na Wystawie Przemysłu Metalowego i Elektrotechnicznego w Warszawie. Zajmował się rozdziałem sprzętu krótkofalowego (zagranicznego) dla członków PZK i udzielaniem subwencji finansowych dla klubów regionalnych PZK. Na radiostacji klubowej PZK zainicjował prowadzenie lekcji języka angielskiego.
W dniach obrony stolicy przed atakiem wojsk niemieckich we wrześniu 1939 P. odstąpił swoją amatorską radiostację krótkofalową dla potrzeb wojska, po czym z gronem zaprzyjaźnionych krótkofalowców, m. in. Janem Gurtzmanem i Janem Kępińskim, umożliwił uruchomienie radiostacji krótkofalowych (SP 42 dla kraju, obsługiwanej przez J. Kępińskiego i Pawła Kaniuta, oraz SP 21 dla zagranicy, obsługiwanej przez R. Landaua), które po zniszczeniu urządzeń Polskiego Radia przekazywały apele prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego i wiadomości z oblężonej Warszawy. Po kapitulacji stolicy P. samorzutnie przekazywał w świat wiadomości o terrorze niemieckim w Polsce. Podczas okupacji niemieckiej P., zatrudniony fikcyjnie w Spółdzielni Kredytowej Pracowników Społecznych w Warszawie, włączył się do prac konspiracyjnych polskiego podziemia. Został członkiem utworzonej 1 IX 1941 organizacji Polscy Socjaliści. Przez Mieczysława Niedziałkowskiego związał się ze Służbą Zwycięstwu Polski, a następnie ze Związkiem Walki Zbrojnej, potem Armią Krajową (AK). Utrzymywał też kontakty z innymi organizacjami: z PPS-WRN (Wolność, Równość, Niepodległość), z Polską Partią Robotniczą i z Gwardią Ludową. Był w kontakcie z Delegaturą Rządu na Kraj. Stałe stosunki łączyły go z S. Duboisem i N. Barlickim oraz z działaczem komunistycznym Juliuszem Kanią. Wraz z innymi członkami PZK, m. in. Ignacym Budzińskim, Wacławem Musiałowiczem (pseud. Mir), Czesławem Brodziakiem (pseud. Adler), Janem Kępińskim (pseud. Jan) i Romanem Kiźnym (pseud. Roman), pod pokrywką warsztatu naprawy gramofonów P. uruchomił we własnym mieszkaniu przy ul. Grębałowskiej (na Żoliborzu) produkcję radiostacji krótkofalowych i sprzętu radiowego dla potrzeb polskiego podziemia. W konspiracji używał pseudonimów: Abraham i Sio. Wiosną 1942 gestapo wpadło na ślad jego działalności, lecz pod nieobecność P-ego w domu, aresztowało jego żonę Krystynę, osadzoną następnie na Pawiaku i zesłaną później do obozów koncentracyjnych na Majdanku i w Ravensbrück. P. przyjął wówczas fikcyjne nazwisko Bolesława Borowskiego i zmieniał stale miejsce swego pobytu. Jednakże 28 IX 1942 został aresztowany w mieszkaniu swego przyjaciela komunisty, ówczesnego dowódcy Okręgu Gwardii Ludowej Warszawa-Miasto J. Kani (przy ul. Chełmskiej). Uwięziony na Pawiaku, przeszedł ciężkie śledztwo, lecz nie wydał nikogo. Dn. 15 X 1942 został powieszony w grupie 50 działaczy podziemia, głównie komunistów i socjalistów, w pierwszej publicznej egzekucji w Warszawie, dokonanej po przeprowadzeniu akcji «Wieniec» (wysadzenie torów kolejowych węzła warszawskiego) w dn. 7–8 X 1942 przez patrole dywersyjne Związku Odwetu AK. Ciało P-ego, po rozpoznaniu przez żonę po wojnie podczas ekshumacji na cmentarzu Żydowskim, spoczęło na cmentarzu Komunalnym (dawnym Wojskowym) na Powązkach w Warszawie (kwatera 6c–4–8).
W małżeństwie z Krystyną z domu Nawrot (ur. 1904) pozostawił P. córkę Ewę (ur. 1932), historyka sztuki, zamężną za Zbigniewem Muszyńskim.
PSB (Kania Juliusz); Call-Book IARU (New York) 1939; Oficjalna lista nadawców polskich zrzeszonych w klubach Polskiego Związku Krótkofalowców, stan na 1 I 1938, W. 1938; – Bartoszewski W., Warszawski pierścień śmierci 1939–1944, wyd. 2, W. 1970 (fot.); Działalność Związku [Zawodowego Pracowników Kolejowych RP] za okres dwuletni od 1 VII 1922 r. do 30 VII 1924 r., W. 1924 s. 217; Działalność Związku [Zawodowego Pracowników Kolejowych] w l. 1933 i 1934, W. 1935 s. 276; Dziękuję Wam Rodacy, Londyn 1973 s. 107–8; Historia elektryki polskiej, W. 1974 III; Kwiatkowski M. J., To już historia, W. 1975; Malczewski J. J., Cmentarz komunalny (d. wojskowy) na Powązkach, W. 1975; Przygoński A., Akcje Zbrojne GL-Warszawa 1942, W. 1976 s. 68, 72, 80–1 (fot.), 144–5; Rybka Z., Wyporski I., Ziembicki J., Historia krótkofalarstwa polskiego, W. 1970 s. 69, 101; Rydłowski J., Żołnierze lat wojny i okupacji, W. 1971 s. 191; – Byli wśród nas, W. 1958 s. 16, 76–93; Czuperska-Śliwicka A., Cztery lata ostrego dyżuru. Wspomnienia z Pawiaka 1940–1944, W. 1965; Domańska R., Pawiak: Więzienie gestapo. Kronika 1939–1944, W. 1978; – Śliwicki Z., Meldunek z Pawiaka, W. 1974; Szymański E., Dzieła zebrane, Kr. 1971 I 278, 668; Zaremba Z., Wojna i konspiracja, Londyn 1957; – „Biul. Zarządu Oddziału Warsz. PZK” 1969 nr 11–12 s. 3–4 (życiorys); „Ilustr. Kur. Pol.” 1978 nr 94; „Kierunki” 1977 nr 9 s. 9 (fot.); „Krótkofalowiec Pol.” 1936 s. 304, 1937 s. 68, 84, 204, 205, 206, 211, 1938 s. 9, 10, 17, 18 (fot. zbiorowa), 31, 57, 58, 122, 247, 1939 s. 74, 75, 119, 147, 148, 149; „Kur. Pol.” 1978 nr 100; „Przegl. Telekomunikacyjny” 1974 nr 11 s. 371; „Radioamator i Krótkofalowiec” 1966 nr 10 s. 251, 1969 nr 12 s. 305 (życiorys), 1971 nr 1 s. 22; „Robotnik” 1928 nr 293, 1947 nr 284; „Stolica” 1978 nr 43 s. 6; „Tryb. Robotn.” 1924 nr 79, 83; „Za wolność i Lud” 1959 nr 10, 1960 nr 10 s. 14–15, 1967 nr 12 s. 13, nr 20 s. 10–11; „Z Pola Walki” 1974; – Arch. Muzeum Więzienia «Pawiak» w W.; Arch. Red. Słownika biograficznego działaczy pol. ruchu robotn. w W.; Centr. Arch. KC PZPR w W.: sygn. 202/II t. 18 k. 89, 96, t. 62 k. 35, 212/1 a, 202/III t. 8, aneks nr 41 za czas od 15 do 31 X 1942; – Malinowski K., Żołnierze łączności walczącej Warszawy (mszp. przygotowany do druku); – Informacje żony Krystyny Pokorskiej oraz Jana Czesława Brodziaka, Jerzego Czyża, Aleksandra Dakowskiego, Jana Kępińskiego i Kazimierza Malinowskiego.
Jerzy Kubiatowski