Konopka Jan Franciszek Stanisław (1855–1948), galicyjski działacz społeczno-polityczny, konserwatysta. Ur. 2 XII w Tarnowie w zamożnej rodzinie ziemiańskiej o tradycjach patriotycznych. Zarówno ojciec K-i Leon, jak i stryj Prosper uczestniczyli jako oficerowie w powstaniu 1830/1 r. Matką K-i była Ewa Wojciechowska. Choć dożył sędziwego wieku, był w młodości chorowity i dlatego kształcił się prywatnie, zdając egzaminy jako eksternista w gimnazjum tarnowskim, a następnie w krakowskim Gimnazjum Św. Anny, gdzie naukę musiał jednak przerwać wskutek wyjazdu na kurację do Meranu. Dalej kształcił się prywatnie. Osiadłszy na stałe w swych dobrach odziedziczonych po ojcu i stryju, składających się z Brnia, Olesna, Wietrzychowic z przyległościami, zajął się ich administracją. Wykazywał zainteresowanie swymi majątkami, o czym świadczy broszura pt. Regulacja Nowego Brnia (Tarnów 1890). Jednocześnie brał czynny udział w życiu społeczno-politycznym kraju, piastując kolejno wiele urzędów państwowych i samorządowych oraz funkcji społecznych. Tak więc był długoletnim (od 1880 do 1897) wiceprezesem, następnie zaś prezesem Rady Powiatowej w Dąbrowie Tarnowskiej, należał do współzałożycieli Związku Ziemian we Lwowie. Był jednym z inicjatorów utworzenia Stronnictwa Prawicy Narodowej (1907), pracował bardzo aktywnie w Tow. Rolniczym i Tow. Kred. Ziemskim. W r. 1901 został cesarsko-królewskim szambelanem. Uzyskał z obwodu tarnowskiego mandat poselski (w 1908) na Sejm galicyjski (w 1913 obrany powtórnie). W tym charakterze zabiegał skutecznie o budowę kolei lokalnej Tarnów–Szczucin.
Jako poseł sejmowy należał K. do czołowych przywódców Klubu Konserwatywnego Krakowskiego i najbardziej wpływowych posłów, wybrany prezesem wspomnianego Klubu poselskiego. Jego mowy poselskie w sprawach budżetowych, wygłoszone 1 i 2 III 1914 r., zostały osobno wydane t. r. w Krakowie. Był rzecznikiem polityki M. Bobrzyńskiego, mającej doprowadzić do sfinalizowania sejmowej reformy wyborczej. W r. 1914 uzyskał K. godność tajnego radcy, miał również godność szambelana papieskiego. Po wybuchu pierwszej wojny światowej Leon Biliński zaproponował K-ę (1914) na stanowisko doradcy dla spraw narodowo-polskich i ekonomicznych w razie zajęcia Kongresówki przez Austrię. Austriackie Armee-Oberkommando odpowiedziało wówczas negatywnie na memoriał Bilińskiego w tej sprawie. Jednakowoż w dwa lata później (grudzień 1916) został K. mianowany przez władze austriackie komisarzem rządowym przy Tymczasowej Radzie Stanu, zgodnie z sugestią M. Bobrzyńskiego, który chciał, aby to stanowisko piastował Polak. W okresie międzywojennym K. aktywniejszej roli politycznej nie odgrywał.
K. miał duże zamiłowania muzyczne, komponował m. in. marsze i pieśni dla Wojska Polskiego, napisał kilka sonat, mazurków i pieśni kościelnych, przechowywanych w Bibliotece Jagiellońskiej. Miał również talent malarski i pozostawił wiele szkiców i rysunków. Był autorem rozprawy heraldycznej pt. O polskich herbach złożonych („Mies. Herald.”, Lw. 1912). K. zmarł 13 XII 1948 r. w Krakowie, pochowany na cmentarzu Rakowickim. Z żony Anny Bobrowskiej, zaślubionej w r. 1879, pozostawił córkę Jadwigę (ur. 1880), zamężną za Karolem Dlauhovesky-Langendorfem, ziemianinem czeskim, oraz synów: Feliksa (ur. 1888), literata, i Jana (ur. 1889), inżyniera-agronoma.
Fot. zbiorowa Tymczasowej Rady Stanu w: Dziesięciolecie Polski Odrodzonej; – Boniecki; Uruski; – Buszko J., Sejmowa reforma wyborcza w Galicji, W. 1956; Grosfeld L., Polityka mocarstw centralnych wobec sprawy polskiej w czasie I wojny światowej, W. 1958; Holzer J., Molenda J., Polska w pierwszej wojnie światowej, Wyd. 2., W. 1967 s. 213, 388; Jabłoński H., Polityka PPS w czasie wojny lat 1914–1918, W. 1958 s. 284, 345, 347, 632; – Biliński L., Wspomnienia, W. 1924 II 68, 74, 100; Materiały archiwalne do historii stosunków polsko-radzieckich, W. 1957 s. 15, 17; – PAP w Tarnowie: Akta rodziny Konopków z Brnia; – Informacje syna Feliksa Konopki.
Józef Buszko