Krupski Jan Nepomucen Kazimierz (1799–1856), stenolog, literat i dziennikarz. Pierwsze prace z zakresu pisowni polskiej, mające bezpośredni związek ze stenologią, rozpoczął już w r. 1816. Wynikiem wieloletnich badań była Stenografia polska opracowana w rękopisie w r. 1828. Był to pierwszy polski podręcznik do nauki stenografii geometrycznej. Zasady budowy systemu oraz tworzywo geometryczne zaczerpnął K. z systemów francuskich i angielskich, głównie z „Okygraphie” (1801) Honoré Blanca. W tym czasie stenografia uznawana była przez zaborców za tajne pismo spiskowców. Z tego powodu, jak również z uwagi na ryzyko związane z ewentualnym brakiem popytu na rynku, wydawcy nie kwapili się z wydaniem pracy K-ego w latach trzydziestych. Stenografia polska wydana została po śmierci K-ego w Warszawie w r. 1858. Miała być przeznaczona do użytku stenografów sejmowych. Podręcznik ten dzieli się na dwie zasadnicze części, z których pierwsza, pt. O pisowni polskiej, omawia zasady naszej pisowni, a druga, pt. Stenografia, zawiera teoretyczne podstawy budowy systemu stenograficznego, pierwsze próby opracowania częstotliwości występowania głosek i ich obiegu w języku polskim oraz komentarz do załączonych 26 tablic stenograficznych. Podręcznik K-ego zapoczątkował w Polsce stenologię i miał znaczny wpływ na opracowywanie w okresie późniejszym systemu stenografii geometrycznej i graficznej. System K-ego zaliczany jest do grupy systemów wywodzących się z dialektu głównego – geometrycznego systemu Johna Willisa (1575–1628).

Po r. 1831 K. redagował przez kilka lat „Gazetę Warszawską”, a następnie „Gazetę Codzienną”. Poza artykułami literackimi i reportażami wydał osobno „Rozmaitości krajowe i zagraniczne” (t. 1–3) w formie dodatku do „Gazety Warszawskiej” (1831), i był redaktorem pisma „Światowid, zbiór najciekawszych powieści oraz artykułów oryginalnych i tłumaczonych” (W. 1835–7, 9 t., jako dodatek do „Gazety Warszawskiej”). Opracował: Łaźnie parowe rosyjskie, uważane pod względem lekarskim i dyetetycznym… (W. 1836, 2. wyd. 1838, 3. wyd. 1846), Strategika szachowa czyli teoretyczny i praktyczny sposób doskonalenia się w grze szachów (W. 1836; 2. wyd. przerobione i znacznie uzupełnione, W. 1844). W latach późniejszych K. był bibliotekarzem akademii duchownej rzymskokatolickiej w Warszawie. Zmarł tamże w maju 1856 r.

Estreicher; Enc. Org.; – Bobrowska S., Taub Sz., Dzieje stenografii, Katowice 1931; Faulmann K., Historische Grammatik der Stenographie, Wiedeń 1887; Giełżyński W., Prasa warszawska 1661–1914, W. 1962; Jackowski F., Nauka stenografii polskiej podług zasad Franciszka Ksawerego Gabelsbergera i praktycznych doświadczeń ułożona, Lw. 1868; Kaczmarek J., Zarys historii stenografii, W. 1956; Klewżyc L., Z dziejów stenografii polskiej. Systemy geometryczne w Polsce, „Stenograf Pol.” 1962 nr 3, 4–5, 6, 1963 nr 1.

Lech Klewżyc