Maurer Józef (1879–1926), pedagog, historyk literatury. Ur. 7 XI w Trzęsówce (pow. Kolbuszowa), był synem Jana, nauczyciela, późniejszego urzędnika Kasy Oszczędności w Rzeszowie, i Bogusławy z Butrymowiczów. Szkołę normalną i gimnazjum ukończył w Rzeszowie (matura 1897) i w t.r. zapisał się na Wydział Prawniczy UJ. W r. akad. 1898/9 przeniósł się na Wydział Filozoficzny tejże uczelni, studiując do r. 1901/2 polonistykę (był uczniem S. Tarnowskiego), a także filologię klasyczną i filozofię. W r. 1901 pracował przez jakiś czas w Bibliotece AU jako stypendysta z funduszu S. Tarnowskiego, po czym obrał zawód nauczycielski: od r. 1902 do 1904/5 był zastępcą nauczyciela w krakowskim Gimnazjum św. Anny (egzamin zawodowy złożył w r. 1906), a następnie w gimnazjum w Podgórzu koło Krakowa (1905/6–1906/7), skąd został przeniesiony jako nauczyciel do Gimnazjum im. Franciszka Józefa (III) we Lwowie. Pracował tu do końca życia, zyskując opinię wybitnego pedagoga.
M. dał się poznać jako badacz J. Słowackiego. W kilku rozprawach, poddających często rewizji sądy poprzedników, rozpatrywał głównie zawartość ideową jego utworów („Ksiądz Marek” jako „ojczyzny całej krzyk”, w: „Sprawozdanie Dyrekcji c. k. Lwowskiego Gimnazjum im. Franciszka Józefa” za r. szk. 1911, Lw. 1911, Sen srebrny Salomei. Idea dramatu, Lw. 1911, Lilla Weneda. Wyjaśnienie zasadniczych problemów, „Przew. Nauk. i Liter.” 1911, Ze studiów nad „Anhellim”, „Pam. Liter.” 1917), zajmował się także Techniką „Lambra” („Sprawozdanie Dyrekcji c. k. Lwowskiego Gimnazjum im. Franciszka Józefa” za r. szk. 1909, Lw. 1909). W Bibliotece Narodowej opracował „Trzy poemata” Słowackiego (Kr. 1922, Wyd. 2, tamże 1925), obszernie zajmując się ich stroną estetyczną. Bez powodzenia próbował M. sił w poezji (na łamach prasy rzeszowskiej i lwowskiej), osobno ogłosił przekład poematu A. de Vigny’ego „Mojżesz” (Lw. 1916). M. zmarł we Lwowie po kilkuletniej chorobie 2 IX 1926 i został pochowany na cmentarzu Łyczakowskim. Pozostawił żonę i dzieci.
Świdwińska Z., Bibliografia „Pamiętnika Literackiego”…, W. 1948; Łoza, Czy wiesz, kto to jest? (życiorys brata M-a Zdzisława); – Kijas J., Dzieje katedry historii literatury polskiej UJ w okresie Stanisława Tarnowskiego, w: Dzieje katedry historii literatury polskiej w Uniwersytecie Jagiellońskim, Kr. 1966; Lam S., Współcześni pisarze polscy, W. [ok. 1922]; Zaleski J., Śp. J. Maurer, „Pam. Liter.” 1925/6 s. 777; – VIII–IX Sprawozdanie Dyrekcji c. k. Gimnazjum w Podgórzu za r. szk. 1906–7, Kr. 1906–7; Sprawozdanie Dyrekcji c. k. Lwowskiego Gimnazjum im. Franciszka Józefa (od 1918/9: Gimnazjum Państwowego III we Lwowie) za r. szk. 1908–1927/8, Lw. 1908–1928; Sprawozdanie Dyrektora c. k. Gimnazjum Nowodworskiego czyli Św. Anny w Krakowie za r. szk. 1902–5, Kr. 1902 –5; Sprawozdanie Dyrektora c. k. Wyższego Gimnazjum w Rzeszowie za r. szk. 1890–7, Rzeszów 1890–7; – „Słowo Pol.” 1926 nr 244 s. 9; – Arch. Paraf. Rzymskokatol. w Trzęsówce: Liber nat. t. I s. 117 nr 37; Arch. UJ; IBL PAN: Kartoteka bibliograficzna.
Rościsław Skręt