Szemelowski Julian (1823–1891), notariusz, burmistrz Lwowa, poseł do Sejmu Krajowego.
Ur. w Samborze w rodzinie mieszczańskiej wyznania greckokatolickiego, był synem Jana, właściciela nieruchomości w Samborze, i Tekli z Kucharskich. Jego braćmi byli: Teodor (zob.), Aleksander Auksentus (ur. 1817) i Edward (ur. 1821).
S. uczył się w niemieckojęzycznym gimnazjum w Samborze. Po zdaniu matury podjął w r. 1841 studia na Wydz. Prawa Uniw. Lwow., które ukończył w r. 1846; następnie praktykował przez kilka lat w kancelariach adwokackich we Lwowie. Prawdopodobnie od początku l. sześćdziesiątych prowadził w tym mieście własną kancelarię notarialną. Od r. 1866 zasiadał w lwowskiej Radzie Miejskiej; w l. 1871–6 był członkiem jej Wydziału, w l. 1871–3 komisji dochodów, a w l. 1877–9 sekcji III. Należał do założycieli powstałego w r. 1868 Galicyjskiego Zakładu Kredytowego Włościańskiego (tzw. Banku Włościańskiego), a od r. 1869 do dyrekcji Galicyjskiej Kasy Oszczędności. Po śmierci burmistrza Franciszka Kröbla został mianowany przez władze austriackie 9 V 1869 burmistrzem Lwowa (ostatnim przed wprowadzeniem samorządu). W lipcu 1870 wybrano go na posła do Sejmu Krajowego z Sambora. Należał początkowo do komisji statystycznej m. Lwowa, po czym został zastępcą członka Wydz. Krajowego i pełnił tę funkcję do r. 1876. W l. 1871–3 był zastępcą przewodniczącego komisji petycyjnej i 28 IX 1871 występował jako jej sprawozdawca. Równocześnie starał się o objęcie stanowiska prezydenta Lwowa w drodze wyborów. W pierwszych samorządowych wyborach na tę funkcję 9 III t.r. przegrał jednak niewielką liczbą głosów (47 do 45) z Franciszkiem Smolką. Mimo to Smolka zrezygnował z kandydowania; po powtórzonych wyborach 4 IV prezydentem Lwowa został Florian Ziemiałkowski. W kolejnych wyborach 28 IV 1873 przegrał S. z notariuszem Aleksandrem Jasińskim. Był wtedy członkiem wielu towarzystw lwowskich, m.in. Tow. Opieki Narodowej, Resursy mieszczańskiej, Tow. Naukowej Pomocy dla Księstwa Cieszyńskiego, Tow. strzelców miejskich oraz Tow. ochronek chrześcijańskich dla małych dzieci i niemowląt. Dn. 22 X 1875 otrzymał nominację na II zastępcę członka Rady administracyjnej Fundacji Stanisława Skarbka. W Sejmie Krajowym był związany z Ziemiałkowskim. Wraz z upływem kadencji Sejmu Krajowego 26 IV 1876 zakończył działalność parlamentarną.
S. był we Lwowie właścicielem kamienicy przy ul. 3 Maja nr 2 (obecnie ul. Strzelców Siczowych). Do r. 1880 zasiadał w lwowskiej Radzie Miejskiej, w l. 1878–89 pełnił funkcję prezesa Izby Notarialnej, a w l. 1882–5 wchodził w skład Rady Banku Włościańskiego. W Samborze przewodniczył Funduszowi Pożyczkowemu dla Rzemieślników Izraelitów. W r. 1889 ustąpił z dyrekcji Galicyjskiej Kasy Oszczędności. Zakupił od rodziny Pożakowskich majątek Ustianowa koło Leska (pow. sanocki) i zamieszkał tam w l. osiemdziesiątych. Był także właścicielem przyległego majątku Stefkowa Górna. Zmarł w wyniku apopleksji 23 VIII 1891 w Krynicy, gdzie przebywał z żoną; został pochowany 28 VIII w Ustianowej w wybudowanej ok. r. 1890 kaplicy grobowej Szemelowskich.
W zawartym w r. 1870 małżeństwie z Heleną (1847–1925), córką Szymona Pożakowskiego, oficjalisty, i Sabiny z Neilreichów, działaczką lwowskich organizacji dobroczynnych: Tow. Dam Dobroczynności, Tow. im. św. Salomei, Stow. «Pracy Kobiet», miał S. córki Zofię Teklę (1872–1939), dziedziczkę Stefkowej Górnej, żonę Zygmunta Lasockiego (zob.), i Jadwigę (1875–1950), właścicielkę Ustianowej, żonę (od r. 1897) Kazimierza Russockiego z Brzezia (1871–1935), oraz syna Władysława (zm. 1893).
Portrety S-ego i jego żony przez Wilhelma Leopolskiego w Muz. Narod. we Wr.; – Boniecki, XIV 12; Słown. Geogr. (Ustyanowa); – Augustyn M., Dwór w Ustianowej Górnej, ,,Bieszczad 5. Roczn. Tow. Opieki nad Zabytkami. Oddz. Bieszczadzki” (Ustrzyki Dolne) 1998 s. 24–9, 43; Buszko J., Uroczystości kazimierzowskie na Wawelu w roku 1869, Kr. 1970; Caro L., Studia społeczne, Kr. 1906 s. 54; Fras Z., Florian Ziemiałkowski (1817–1900), Wr. 1991; Grodziski, Sejm Krajowy, II; Istorija deržavnoï služby v Ukraïni, Kyïv 2009 I 357; Kurpierz T., Zygmunt Lasocki (1867–1948). Polityk i działacz społeczny, Tor. 2008; Miasto Lwów w okresie samorządu 1870–1895, Lw. 1896 s. 43, 47–8, 59–60, 184–6, 192, 194, 199, 522; Papée F., Historia miasta Lwowa w zarysie, Lw. 1894 s. 193; Pijaj S., Między polskim patriotyzmem a habsburskim lojalizmem. Polacy wobec przemian ustrojowych monarchii habsburskiej (1866–1871), Kr. 2003; Treter M., Matejko, Lw.–W. 1939; – Kleczewski A., Księga adresów miasta Lwowa, Lw. 1883 s. 29; Spraw. stenogr. Sejmu Krajowego z l. 1870–6; Szematyzmy Król. Galicji za l. 1863–89; – ,,Dzien. Lwow.” 1870 nr 154–156, 160; ,,Słowo Pol.” 1925 nr 221 (nekrolog żony); – Nekrologi z r. 1891: ,,Czas” nr 193, ,,Gaz. Lwow.” nr 192, ,,Gaz. Narod.” nr 203, 205; – AP w Przemyślu: Arch. biskupstwa greckokatol., sygn. 7372 s. 183 (Księga zmarłych paraf. greckokatol. w Krynicy); Arch. Sądu Rejonowego w Sanoku: sygn. LWH 34 (Księga posiadłości dworskiej Ustianowa; odpisy aktów chrztu córek S-ego, Jadwigi i Zofii); B. Jag.: rkp. Przyb. 116/60 (teczka osobowa S-ego); B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 4077 (klepsydra córki, Zofii), rkp. 4089 k. 3–4, rkp. 4090; Deržavnyj archiv L’vivs’koï oblasti we Lw.: F. 26 op. 15 spr. 1 k. 60, spr. 418a k. 24–5v; – Mater. Red. PSB: Fot. rodzinne Szemelowskich oraz kopie dokumentów; – Informacje Marianny Fischinger z Kr.
Stanisław Stępień i Jerzy Zdrada