Buchowski Kajetan (1812–1900), działacz społeczny. Urodzony w Poznaniu, syn Kazimierza i Amalii z Luckenbachów, uczył się w gimn. Marii Magdaleny. Na skutek zakazu ojca w powstaniu 1830/1 udziału nie brał; w parę lat jednakże potem rozpoczął działalność emisariusza, objeżdżając Królestwo, Litwę i Galicję. Po powrocie został w r. 1839 jednym z pięciu członków Komitetu Poznańskiego, założonego przez Breańskiego. W r. 1841 ożenił się, będąc urzędnikiem Ziemstwa Kredytowego, z Zuzanną Trąmpczyńską. Wciągnięty w krąg prac spiskowych, po przyjeździe W. Heltmana do Poznania współpracował w opracowaniu planów statystyczno-wojennych w myśl projektu Mierosławskiego. Gdy nastąpiły aresztowania w lutym 1846 r., wcześnie ostrzeżony, uciekł za granicę. Przebywał w Paryżu, Strasburgu, potem pracował na poważnym stanowisku szefa administracji kolei żelaznej w Montpellier. Po amnestii w r. 1848 wrócił z żoną i dwojgiem dzieci i objął stanowisko kontrolera kasy ziemstwa kredytowego. W trzy lata potem nabył Pomarzanki w pow. wągrowieckim i oddał się intensywnej gospodarce w zaniedbanym majątku. Mając w żonie dzielną współpracowniczkę, oddał swe siły także na użytek organizacji rolniczych, zakładanych wówczas w Poznańskiem. Pracował najpierw w Tow. Rolniczym powiatów północnych, którego został przewodniczącym w r. 1865, a w rok potem wszedł do Zarządu Centralnego Tow. Gospodarczego. W młodych latach spiskowiec, stał się teraz całkowitym zwolennikiem pracy organicznej. Jako specjalista od spraw ubezpieczeniowych, był ich najczęstszym referentem w Centr. Tow. Gosp. W r. 1877 został członkiem Dyrekcji Tow. Ubezpieczeń w Schwedt; w tymże roku wybrany posłem do sejmu Rzeszy, ale po rychłym rozwiązaniu Izby nie przyjął kandydatury w nowych wyborach. Jako członek Rady Nadzorczej banku »Tellus« występował z krytyką rozrzutnej gospodarki, ostrzegając przed katastrofą, która wkrótce nastąpiła. Wydatnie przyczynił się do zorganizowania Banku Kredytowego dla włościan w r. 1872 i do r. 1888 był członkiem jego Rady nadzorczej. W obrębie powiatu wągrowieckiego dał inicjatywę i współpracę w założeniu gimnazjum w Wągrowcu; tam też był prezesem Tow. Przemysłowego. Na powiatowych zebraniach Kółek rolniczych włościańskich pouczał włościan o sposobie zaciągania pożyczek w Banku Włościańskim. Z ramienia Tow. Rolniczego Wągrowieckiego należał do Komisji Wzajemnej Pomocy dla ziemian, będących w trudnej sytuacji finansowej. Zmarł w Pomarzankach 12 I 1900 r., otoczony czcią nie tylko Polaków, ale i Niemców.

Karwowski St., Historia W. Ks. Poznańskiego, I–III; »Ziemianin«, P. 1860 i n.; Łuczakówna H., Wiktor Heltman, P. 1935; Bibliografia historii Wielkopolski, P. 1934; »Posener Tageblatt« 1900, nr 22. – Archiwum Centralnego Tow. Gospodarczego dla W. Ks. Poznańskiego, znajdujące się w lokalu Wielkopolskiego Związku Ziemian w Poznaniu.

Witold Jakóbczyk