Klobassa Zręcki (Zrencki) Karol (senior), (1823–1886), pionier przemysłu naftowego. Ur. w Drohobyczu, syn Rudolfa, ziemianina. Klobassowie pochodzili z Moraw, do Galicji przybył po pierwszym rozbiorze dziadek K.-Z-ego jako urzędnik austriacki. Ojciec K.-Z-ego był wyższym urzędnikiem salinarnym w Drohobyczu. Nabył on w r. 1819 dwa większe majątki koło Krosna: Zręcin i Bóbrkę (po zniesieniu opactwa cysterskiego w Koprzywnicy) i od nazwy pierwszego z nich przybrała potem rodzina drugi człon nazwiska – Zręcki. K. studiował w l. 1840–3 politechnikę w Wiedniu, a w l. 1843–5 akademię rolniczą w Hohenheim. W r. 1846 był aresztowany i więziony 11 miesięcy w Sanoku. Po uwolnieniu podpisał w sprawie zniesienia pańszczyzny memoriał ziemiański z pow. krośnieńskiego, przesłany z początkiem kwietnia 1848 r. do Rady Narodowej we Lwowie. W r. 1848, po śmierci ojca, objął majątek. W r. 1854 zgłosili się do niego właściciel sąsiedniej Polanki T. Trzecieski i aptekarz gorlicki I. Łukasiewicz z prośbą o pozwolenie kopania ropy w majątku Bóbrka, znanego z dawna z jej wysięków, a używanej wówczas do leczenia ludzi i owiec oraz jako smar do wozów. I. Łukasiewicz był już wtedy wynalazcą nafty, jednego z produktów przeróbki ropy. K.-Z. zezwolił im początkowo na wykopanie pierwszych szybów za opłatą 600 złr., ale jeszcze w t. r. zorientował się, że ropa występuje tu bardzo obficie i że całą sprawę należy traktować całkowicie serio. Stworzył więc spółkę na tej zasadzie, że on i Trzecieski dali ziemię i kapitał, a Łukasiewicz został głównym dyrektorem z wysoką pensją i odsetkami od czystego dochodu. Obok kopalni założono również rafinerię (tzw. wówczas destylarnię).
W ten sposób dokonał się przełom w rozwoju przemysłu naftowego w Polsce i w świecie. Spółkę K. Klobassa, T. Trzecieski i I. Łukasiewicz, obejmującą równocześnie wiertnictwo, eksploatację i rafinowanie ropy, trzeba uznać za pierwszy w świecie (na małą skalę) koncern naftowy, wcześniejszy o kilkanaście lat od pierwszych amerykańskich. Spółka ta zawarta została bez żadnego pisemnego dokumentu, początkowo na lat 10, w istocie dotrwała do r. 1871; już w ciągu pierwszych dziesięciu lat przyniosła i 500 000 złr. czystego dochodu, co pozwoliło na dalszą rozbudowę, a równocześnie pociągnęło za sobą powszechne zakładanie kopalń ropy i poważnie przekształciło stosunki gospodarcze na Podkarpaciu. Najstarsza polska kopalnia ropy w Bóbrce rozwinęła się szybko w najpoważniejsze do pierwszej wojny światowej centrum górnicze zagłębia naftowego zachodniogalicyjskiego, a do odkrycia w latach dziewięćdziesiątych bogatszych źródeł wschodnio-galicyjskich w Schodnicy i w Borysławiu w całej Galicji. Był to zarazem najpoważniejszy wówczas ośrodek postępu technicznego w nafcie, tak w wiertnictwie (A. Jabłoński, H. Walter, Z. Suszycki), jak i w eksploatacji, bo tu rodził się z inicjatywy i pod kierownictwem I. Łukasiewicza polski przemysł rafineryjny. W spółce K.-Z. reprezentował zmysł komercjalny.
Po 17 latach spółka się jednak rozpadła, Trzecieski zatrzymał swe tereny w Polance i wkrótce wpadł w kłopoty finansowe, Łukasiewicz zatrzymał przez siebie wybudowaną rafinerię w Chorkówce i poświęcił się dalszym doświadczeniom rafineryjnym oraz akcji charytatywnej, K.-Z. zaś rozbudowywał dalej kopalnię główną w Bóbrce i umacniał swą pozycję majątkową. Już w r. 1848 powiększył swoje dobra, przez małżeństwo z sąsiadką Ludwiką Zygmuntowską, o duży majątek Żeglce, potem kupił niedaleko położone Skołyszyn, Niżna Łąkę, Machnówkę, Sławęcin, Lisówek, Lisów, Jabłonkę, Kunów, Lipnicę Górną, dwie kamienice w Krakowie: przy ul. Brackiej i Basztowej. W Zręcinie, Żeglcach, Bóbrce i Skołyszynie wybudował szkoły i wyposażył nauczycieli, w Zręcinie wybudował duży pałac, kościół i kaplicę cmentarną, w Krośnie most, a w całym Krośnieńskiem wiele dróg, za co wybrano go obywatelem honorowym m. Krosna. Był jednym z założycieli powstałego w r. 1879 Krajowego Tow. Naftowego. W r. 1866 powstała w Bóbrce pierwsza w Galicji naftowa kasa bracka, zapewniająca robotnikom opiekę lekarską, wypłacająca zasiłki chorobowe, renty i emerytury, posagi i stypendia. Z przekonań konserwatysta i opiekun „Czasu”, w życiu publicznym nie brał K.-Z. udziału. W r. 1883 nadał mu Franciszek Józef I Order Żelaznej Korony i szlachectwo z dodatkowym nazwiskiem Zręcki, którego zresztą często ani on, ani jego potomkowie nie używali. Z pierwszej żony Ludwiki Zygmuntowskiej miał synów Wiktora, Czesława, Kazimierza i Ludwika; z drugiej żony (od 1862) Heleny Bobrowskiej synów Kazimierza i Stanisława Karola. Większość dzieci zmarła jeszcze za jego życia. Jego spadkobiercami byli synowie Wiktor i Stanisław; Ludwik (1854–1883) po ukończeniu filozofii ścisłej na Uniw. Krak. i doktoracie w r. 1878 opublikował pozytywnie ocenioną pracę „O zasadniczej myśli transcendentalnego idealizmu Kanta” (Kr. 1881), ale wkrótce potem nagle zmarł. K.-Z. zmarł 8 II 1886 r. w Krakowie, pochowany w Zręcinie.
Popiersie w kościele w Zręcinie; Medalion na budynku Tow. Zaliczkowego w Krośnie; – Słow. Geogr., I 261, XIV 666; Kruczkowski S., Poczet Polaków wyniesionych do godności szlacheckiej przez monarchów austriackich, Lw. 1935 s. 34; – Bełza W., Iwonicz i jego okolice, W. 1885 s. 101–20; Cząstka J., Górnictwo naftowe. Zarys dziejów górnictwa na ziemiach polskich, Kat. 1961 II 108–39; Dembiński S., Rok 1846, Jasło 1896 s. 280, 380–4; Kwiatkowski E., Dzieje chemii i przemysłu chemicznego, W. 1961 s. 299; Pilecki J., Polski Prometeusz, „Problemy” 1954 z. 6 s. 397–400; Rymar L., Galicyjski przemysł naftowy, Kr. 1915 s. 14, 82; Sarna W., Opis powiatu krośnieńskiego, Przemyśl 1898 s. 20, 26, 185, 190, 292, 338, 421, 422, 429, 475–9; – „Czas” 1886 nr z 9 II; Kronika parafii Zręcin; – Informacje rodziny.
Stanisław Brzozowski