Jeżewska Wacława, pseud. Monika Ornak (1906–1958), sanitariuszka Armii Krajowej. Ur. 27 IX w Warszawie, córka Jana Wacława, rzemieślnika, członka komisji egzaminacyjnej przy Izbie Rzemieślniczej, i Teodory Simon. Dziad J-iej, Julian był powstańcem 1863 r. i sybirakiem; skonfiskowano mu wówczas niewielki mająteczek w Piotrkowskiem. J. ukończyła szkołę średnią w r. 1924. Pracowała jako biuralistka i specjalizowała się w językach obcych. Języka angielskiego uczyła się w Szkole Metodystów. Próbowała swych sił w tłumaczeniach drobnych utworów dla prasy. Była zamiłowaną narciarką. W listopadzie 1939 r. J., wraz z młodszą siostrą Teodorą, została wciągnięta do organizującego się samorzutnie na Bielanach tajnego oddziału «Wilki», który skupiał przeważnie młodzież rzemieślniczą i robotniczą. W r. 1941 obie Jeżewskie przeszły do oddziału Armii Krajowej Zgrupowania Roga. J. została komendantką kompanii sanitarnej, później Rejonu Sanitarnego Stare Miasto, organizowała kursy sanitarne, na niej spoczywała odpowiedzialność za opiekę nad rannymi czy chorymi. W czasie powstania warszawskiego (1944) J. zorganizowała punkt sanitarny przy ul. Focha, potem przy Rynku Starego Miasta. W końcu sierpnia przeszła ze swym oddziałem do Śródmieścia. We wrześniu obie Jeżewskie zostały mianowane podporucznikami. Po upadku powstania J., wraz z siostrą i innymi sanitariuszkami, przeszła przez obozy: Fallingbostel, Bergen-Belsen, obóz koncentracyjny 21, wreszcie Oberlangen. Po oswobodzeniu J. brała udział w organizowaniu obozu dla polskiej ludności cywilnej w Niemczech, następnie razem z siostrą pracowała w Polskiej Wojskowej Służbie Kobiet przy 1. Dyw. Pancernej jako komendantka kompanii sanitarnej. W r. 1948 obie Jeżewskie wróciły do Polski. J. pracowała w Banku Handlowym w dziale korespondencji zagranicznej, później w dziale wymiany Instytutu Geografii PAN. J. zmarła w Warszawie 8 VIII 1958 r., pochowana na cmentarzu w Wawrzyszewie k. Warszawy. J. posiadała m. in. The War Medal 1939/45.
Borkiewicz A., Powstanie warszawskie, W. 1957; Podlewski S., Przemarsz przez piekło, W. 1957; – „Życie Warsz.” 1958 nr 192; – Materiały rodzinne; – Relacje siostry Teodory, Wandy Lubeckiej, dr. J. Kadlerówny.
Zofia Dłużewska-Kańska