INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jan Nepomucen Krupski  

 
 
1799 - 1856
Biogram został opublikowany w 1970 r. w XV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Krupski Jan Nepomucen Kazimierz (1799–1856), stenolog, literat i dziennikarz. Pierwsze prace z zakresu pisowni polskiej, mające bezpośredni związek ze stenologią, rozpoczął już w r. 1816. Wynikiem wieloletnich badań była Stenografia polska opracowana w rękopisie w r. 1828. Był to pierwszy polski podręcznik do nauki stenografii geometrycznej. Zasady budowy systemu oraz tworzywo geometryczne zaczerpnął K. z systemów francuskich i angielskich, głównie z „Okygraphie” (1801) Honoré Blanca. W tym czasie stenografia uznawana była przez zaborców za tajne pismo spiskowców. Z tego powodu, jak również z uwagi na ryzyko związane z ewentualnym brakiem popytu na rynku, wydawcy nie kwapili się z wydaniem pracy K-ego w latach trzydziestych. Stenografia polska wydana została po śmierci K-ego w Warszawie w r. 1858. Miała być przeznaczona do użytku stenografów sejmowych. Podręcznik ten dzieli się na dwie zasadnicze części, z których pierwsza, pt. O pisowni polskiej, omawia zasady naszej pisowni, a druga, pt. Stenografia, zawiera teoretyczne podstawy budowy systemu stenograficznego, pierwsze próby opracowania częstotliwości występowania głosek i ich obiegu w języku polskim oraz komentarz do załączonych 26 tablic stenograficznych. Podręcznik K-ego zapoczątkował w Polsce stenologię i miał znaczny wpływ na opracowywanie w okresie późniejszym systemu stenografii geometrycznej i graficznej. System K-ego zaliczany jest do grupy systemów wywodzących się z dialektu głównego – geometrycznego systemu Johna Willisa (1575–1628).

Po r. 1831 K. redagował przez kilka lat „Gazetę Warszawską”, a następnie „Gazetę Codzienną”. Poza artykułami literackimi i reportażami wydał osobno „Rozmaitości krajowe i zagraniczne” (t. 1–3) w formie dodatku do „Gazety Warszawskiej” (1831), i był redaktorem pisma „Światowid, zbiór najciekawszych powieści oraz artykułów oryginalnych i tłumaczonych” (W. 1835–7, 9 t., jako dodatek do „Gazety Warszawskiej”). Opracował: Łaźnie parowe rosyjskie, uważane pod względem lekarskim i dyetetycznym… (W. 1836, 2. wyd. 1838, 3. wyd. 1846), Strategika szachowa czyli teoretyczny i praktyczny sposób doskonalenia się w grze szachów (W. 1836; 2. wyd. przerobione i znacznie uzupełnione, W. 1844). W latach późniejszych K. był bibliotekarzem akademii duchownej rzymskokatolickiej w Warszawie. Zmarł tamże w maju 1856 r.

 

Estreicher; Enc. Org.; – Bobrowska S., Taub Sz., Dzieje stenografii, Katowice 1931; Faulmann K., Historische Grammatik der Stenographie, Wiedeń 1887; Giełżyński W., Prasa warszawska 1661–1914, W. 1962; Jackowski F., Nauka stenografii polskiej podług zasad Franciszka Ksawerego Gabelsbergera i praktycznych doświadczeń ułożona, Lw. 1868; Kaczmarek J., Zarys historii stenografii, W. 1956; Klewżyc L., Z dziejów stenografii polskiej. Systemy geometryczne w Polsce, „Stenograf Pol.” 1962 nr 3, 4–5, 6, 1963 nr 1.

Lech Klewżyc

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Leopold Horowitz

1837-02-02 - 1917-07-22
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Szymon Samelson

sierpień 1814 - 1881-06-09
adwokat
 

Wilhelm August Stryowski

1834-12-23 - 1917-02-03
malarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.