Sowiński Stanisław Zofia Aleksander (1911–1979), architekt, docent Politechniki Gdańskiej. Ur. 1 XII w Płocku, był synem Apolinarego, notariusza w Wyszogrodzie, i Janiny z Wiśniewskich, urzędniczki Zarządu Miejskiego w Płocku.
S. uczył się w szkole powszechnej w Wyszogrodzie, po śmierci ojca w r. 1926 zamieszkał w Płocku, gdzie w l. 1926–31 uczył się i uzyskał maturę w Państwowym Gimnazjum im. Władysława Jagiełły. W r. 1931 rozpoczął studia na Wydz. Ogólnym Politechn. Lwowskiej, ale po dwóch latach przeniósł się na Wydz. Architektury. W czasie studiów odbył praktyki z zakresu budownictwa na Śląsku, Pomorzu i w Rumunii (Bukareszt). Podczas drugiej wojny światowej mieszkał w Płocku i pracował jako technik budowlany w Zakładach Miejskich, następnie w prywatnej firmie W. Gilwalda. Po wycofaniu się Niemców od stycznia 1945 zajmował się organizacją Państwowego Przedsiębiorstwa Budowlanego w Płocku i zabezpieczaniem poniemieckiego mienia budowlanego.
W r. 1946 przeniósł się S. do Gdańska, dokończył studia na Wydz. Architektury Politechn. Gdańskiej i 28 V t.r. uzyskał dyplom inżyniera architektury magistra nauk technicznych. Po studiach był zatrudniony do r. 1948 jako projektant w Rejonowej Dyrekcji Planowania Przestrzennego w Gdańsku, następnie jako starszy projektant w «Miastoprojekcie Gdańsk» (1949–64). Równocześnie od r. 1946 pracował na Politechn. Gdańskiej najpierw jako asystent kierowanej przez Witolda Minkiewicza Katedry Budownictwa Monumentalnego (1946–50), potem adiunkt (1950–5), zastępca profesora (1955–62) i starszy wykładowca (1962–7) Katedry Projektowania Architektury Miejskiej kierowanej przez Józefa Rybickiego. Pod jego kierunkiem napisał rozprawę Typizacja w uprzemysłowionym budownictwie mieszkaniowym w świetle wymogów funkcjonalnych, wyróżnioną nagrodą III st. Ministra Szkolnictwa Wyższego, Nauki i Techniki. Na podstawie tej pracy uzyskał 20 VI 1966 tytuł doktora nauk technicznych. W r.n. otrzymał stanowisko docenta i w r. 1968 objął po J. Rybickim kierownictwo katedry. Po reorganizacji uczelni w r. 1969 i utworzeniu instytutów kierował Zakładem Architektury Miejskiej w Inst. Architektury i Urbanistyki.
W działalności architektonicznej S. koncentrował się głównie na problemach budownictwa mieszkalnego. Opracował jako jeden z pierwszych w Polsce metodę uprzemysłowienia budownictwa mieszkaniowego i usługowego, m.in. w pracach Uprzemysłowienie budownictwa mieszkaniowego w osiedlu Gdańsk-Północ (1954, mszp.) i Kierunki uprzemysłowienia budownictwa mieszkaniowego w Polsce (referat wygłoszony 15 V 1955 na Woj. Naradzie Budownictwa w Gdańsku). Za twórczość architektoniczną został wyróżniony w r. 1956 nagrodą II st. przez Komitet Urbanistyki i Architektury. Opublikował ponadto Projekt eksperymentalnego osiedla mieszkaniowego Kamienny Potok („Miasto” 1959 nr 6) oraz inne opracowania dotyczące odbudowy gdańskich kamienic i kościołów. Interesował się także zagadnieniem integracji plastyki i architektury we współczesnej sztuce. Nieopublikowana pozostała praca Systematyka programowania i projektowania miejskich zespołów mieszkaniowych (1974), wykonana wspólnie z Wiesławem Gruszkowskim na zlecenie Inst. Geografii PAN w Warszawie. S. był autorem wysoko cenionych projektów architektonicznych, zarówno całych kompleksów mieszkalnych, m.in. osiedla mieszkaniowego Brodwino w Sopocie, oraz osiedli akademickich Politechn. Gdań. przy ul. Hibnera i Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku-Oliwie, jak również pojedynczych obiektów, m.in. szkoły i internatu dla pielęgniarek w Gdyni (1960), ośrodka turystycznego Polskiego Tow. Turystyczno-Krajoznawczego w Sopocie (1963), Technikum Wikliniarskiego w Kwidzynie (1965), Muz. Marynarki Wojennej w Gdyni (1972) oraz projektu restauracji kościoła rzymskokatolickiego p. wezw. Najśw. Serca Pana Jezusa w Łęczach pod Elblągiem (1978).
Od r. 1950 należał S. do Stow. Architektów Polskich (SARP) i w l. 1953–64 pełnił funkcję prezesa Oddziału na Wybrzeżu Gdańskim, był też członkiem Głównej Komisji Rewizyjnej i przedstawicielem SARP w Międzynarodowej Unii Architektów (1951–64). Ponadto był członkiem Komitetu Nagród Państwowych (1955) oraz radnym Miejskiej (1969–73) i Wojewódzkiej (1973–6) Rady Narodowej w Gdańsku. Dn. 30 VI 1979 przeszedł na emeryturę. Zmarł 20 XII t.r. w Gdańsku i pochowany został na cmentarzu Centralnym Srebrzysko przy ul. Srebrniki w Gdańsku-Wrzeszczu. Odznaczony był m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1973), Medalem X-lecia Polski Ludowej (1955), Odznaką Tysiąclecia Państwa Polskiego (1966).
W małżeństwie zawartym 19 III 1945 z Ewą z Sadowskich (1920–1990) miał S. dwóch synów: Pawła (ur. 1948) i Jana (ur. 1950), oraz córkę Alinę (ur. 1955), zamężną Hawarra.
Bibliografia publikacji i niepublikowanych prac naukowo-badawczych pracowników naukowych Politechniki Gdańskiej za l. 1974–5, Gd. 1975–6; Bibliografia publikacji pracowników naukowych Politechniki Gdańskiej 1961–1963, Gd. 1965; toż za l. 1966–7, Gd. 1968; – Gimnazjum im. Władysława Jagiełły w Płocku 1906–1931, Płock 1931 s. 246; Politechnika Gdańska 1945–1970, Gd. 1970; – Katalog rozpraw doktorskich i habilitacyjnych 1966, W.–P. 1967 s. 329; – Nekrologi z r. 1979: „Dzien. Bałtycki” nr 286–287, „Głos Wybrzeża” nr 287; – Arch. Politechn. Gdań.: sygn. 8642/002204, paczka 675, poz. 4; Wydz. Architektury Politechn. Gdań.: Teczka osobowa S-ego; – Mater. Red. PSB: Ankieta «Interpress».
Andrzej Chodubski