Kochająca i czuła matka gorąco pragnęła całym sercem zapewnić swym dzieciom jak najwyższą pozycję w Europie. Poparła starania księcia Ludwika Wirtemberskiego o rękę swej córki Marii, a jej nadzieje, związane z tym mariażem, sięgały być może korony królewskiej. Rzuciła się z całą pasją w wir życia politycznego, skupiając swą uwagę na Prusach. Jeździła do Berlina, aby swą córkę Marię wprowadzić na dwór Fryderyka II, który przyjął księżnę matkę bardzo serdecznie. Równocześnie wodziła rej w kraju wśród opozycji przeciw królowi, którego ganiła za despotyzm. Od 1788 roku osobiście pilnowała sejmików i brała czynny udział w licznych zjazdach politycznych w Puławach. Działalność jej w okresie Sejmu Wielkiego skierowana była głównie przeciw Rosji i królowi. Agitowała za noszeniem strojów narodowych. Entuzjastycznie przyjęła uchwalenie Konstytucji 3 maja. Organizowała wtedy podniosłe uroczystości i zabawy. Na manewry wojskowe pod Gołębiem przybyła w otoczeniu swych córek i młodzieży, by osobiście rozdawać kwiaty żołnierzom. Często pokazywała się w obozie, gdzie śpiewano ułożoną przez nią pieśń patriotyczną: „Hej, hej rycerze”. Na przedstawieniach teatralnych odgrywano napisaną z inicjatywy księżnej sztukę Franciszka Kniaźnina „Matka Spartanka”, w której sama grała rolę matki, wysyłającej synów na wojnę. Konfederacja targowicka i zdrada księcia Wirtemberskiego uderzyły w nią jak grom. Rozpacz księżnej nie miała granic. Sama siebie oskarżała , że namówiła córkę do ślubu z człowiekiem, którego nie cierpiała. Całą duszą była po stronie wojsk polskich. Zaopiekowała się też Tadeuszem Kościuszką, który gościł w dobrach Czartoryskich w Sieniawie. W towarzystwie księżnej pojechał on do Lwowa, gdzie był owacyjnie witany. Prawdopodobnie ofiarowała też duże sumy na cele powstania. Zażyłość Kościuszki z Czartoryskimi była tak wielka, że krążyły pogłoski, jakoby księżna ofiarowała mu rękę swej córki Marii. Zabiegi księżnej, aby zapewnić Kościuszce jak największą popularność, nie uszły uwagi Rosji, która podejrzewała nawet, że księżna brała udział w knuciu planu insurekcji 1794 roku. W efekcie niedługo potem wojska rosyjskie spustoszyły Puławy, a majątki książęcej pary na wschodzie zostały skonfiksowane. Więcej informacji, ciekawostek i materiałów o Elżbiecie (Izabeli) Czartoryskiej z Flemmingów, czytaj w jej biogramie i na innych stronach naszego serwisu.