Przed wybuchem wielkiej wojny całą energię kierował na działalność paramilitarną. Przewidywał, że rosnąca wrogość mocarstw doprowadzi do wojny między zaborcami, a jej rozpoczęcie wywoła wśród Polaków przypływ patriotyzmu. Wierzył, że wkroczenie na teren zaboru rosyjskiego kadrowych oddziałów polskich spowoduje masowy napływ ochotników, a utworzona z nich armia polska wkroczy do Warszawy, co umożliwi proklamowanie państwa polskiego, które zaakceptują mocarstwa centralne. Koncepcji tej były podporządkowane wszystkie jego działania. Dlatego rozwijał w Galicji Związki Strzeleckie i był ich komendantem głównym. Organizował je też w Królestwie, zaborze pruskim i za granicą. Z jego inicjatywy powstał w 1912 roku Polski Skarb Wojskowy i Tymczasowa Komisja Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych, stanowiąca zaplecze dla ruchu wojskowego. Pogłębiał też swoje studia wojskowe i ogłosił wiele prac z dziedziny historii i taktyki wojskowości. Tuż przed wybuchem wojny wydał rozkazy mobilizacyjne, a 3 VIII 1914 roku ogłosił proklamację o utworzeniu w Warszawie Rządu Narodowego, co było mistyfikacją mającą na celu wsparcie wkraczających do Królestwa oddziałów strzeleckich. Na jego rozkaz I Kompania Kadrowa wyruszyła w stronę Kielc w celu wywołania powstania. Została jednak w Królestwie przyjęta z nieufnością i niechęcią. Masowy napływ ochotników nie nastąpił, a Rosjanie planowali bronić Warszawy, co przekreśliło szanse na łatwe opanowanie stolicy.
Więcej informacji, ciekawostek i materiałów dotyczących życia i działalności Józefa Klemensa Piłsudskiego szukaj w jego biogramie i na dalszych stronach naszego serwisu.